Pandemia COVID-19 przybiera na sile, co powinno mobilizować wszystkich do bezwzględnego przestrzegania higieny rąk oraz noszenia maseczek w przestrzeni publicznej. Te dwie formy zabezpieczenia są wysoce skuteczne w walce z COVID-19, a ponadto łatwo dostępne dla każdego człowieka. Dlatego też każdy kto ma poczucie odpowiedzialności za siebie i innych powinien myć i dezynfekować często ręce oraz nosić maseczkę ochronną w przestrzeni publicznej.
Dostępnych jest wiele maseczek ochronnych, które różnią się efektywnością i wskazaniami użycia. Jedne są zalecane dla lekarzy, inne dla osób chcących chronić siebie i innych w przestrzeni publicznej. Poniżej przedstawimy podstawowe informacje dotyczące maseczek oraz porównamy je między sobą.
Maseczka chirurgiczna,
Najpopularniejszymi wykorzystywanymi maseczkami są maseczki chirurgiczne jednorazowego użytku. Należy jednak pamiętać, że ich zadaniem nie jest filtrowanie powietrza, lecz stwarzanie bariery między błonami śluzowymi a potencjalnym zanieczyszczeniem. Maseczki te ochraniają przed większymi cząsteczkami, o średnicy powyżej 1 mikrometra. Należy podkreślić, że średnica koronawirusa SARS-Cov2 mierzy 60-140 nm, czyli znacznie mniej niż 1 mikrometr. Dlatego też maseczka ta nie chroni przed SARS-Cov2. Maseczki te stanowią jednak skuteczną barierę dla aerozoli, w których może być obecny SARS-Cov2.
Maseczka materiałowa (bawełniana)
Są to maseczki które możemy zrobić samodzielnie w domu. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje aby takie maseczki składały się z 3 warstw. Ważne jest, aby poszczególne warstwy maseczki były odpowiednio dobrane.
– warstwa wewnętrzna maseczki – powinien ją tworzyć materiał hydrofilowy (łatwo chłonący wilgoć), np. bawełna;
– warstwa środkowa maseczki – dodatkowa warstwa materiałowa lub wkładka (najlepiej z tkaniny polipropylenowej), która ma stanowić filtr;
– warstwa zewnętrzna maseczki – zalecane jest wykorzystanie tkaniny hydrofobowej, która odpycha krople i ogranicza przenikanie wilgoci; tę warstwę może tworzyć materiał syntetyczny taki jak poliester lub mieszanka poliestru i bawełny.
Maseczki bawełniane stanowią barierę między błonami śluzowymi a czynnikami zewnętrznymi. Tego rodzaju maseczki antywirusowe są środkiem ochrony wielokrotnego użytku. Należy pamiętać, że przed kolejnym zastosowaniem powinny być minimum w temperaturze 60 °C i z dodatkiem mydła lub detergentu do prania.
Maseczki medyczne FFP
Ze względu na efektywność filtrowania wyróżnia się trzy typy maseczek FFP: FFP1 (najniższa ochrona), FFP2 (średnia ochrona) oraz FFP3 (największa ochrona). Maseczki FFP2 (filtrują ok. 94% cząsteczek z powietrza) są określane jako przeciwpyłowe lub antysmogowe. Charakteryzują się wysoką skutecznością przeciwdrobnoustrojową. Dla celów ochrony przed koronawirusem SARS-CoV-2 rekomendowane jest stosowanie właśnie maseczek FFP2, ponieważ zapewniają one optymalny stopień ochrony zarówno zwykłym użytkownikom, jak i lekarzom.
Zalecenia dotyczące używania poszczególnych maseczek ochronnych
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia maseczki medyczne (FFP) powinny być noszone przez pracowników służb medycznych, osoby czujące się źle, opiekujące się osobami z podejrzeniem COVID-19 lub potwierdzonymi przypadkami, a także przez osoby grup ryzyka (z chorobami przewlekłym lub po 60 roku życia). Maseczki chirurgiczne lub materiałowe są zalecane ogółowi społeczeństwa do stosowania w przestrzeni publicznej.
Praktyczne wskazówki dotyczące noszenia maseczek ochronnych
– przed nałożeniem maseczki dokładnie zdezynfekuj lub umyj mydłem ręce
– załóż maseczkę tak, aby zakrywała usta i nos (przez nos wirus również może przedostać się do organizmu). Niektóre maski ochronne mają metalowy pasek w górnej części.
Zakłada się je tak, by środek tego paska znalazł się na środku górnej części nosa. Następnie należy go zgiąć na nosie aby dobrze przylegał. Patrz zdjęcie.
– upewnij się czy maseczka przylega do twarzy. Mężczyznom posiadającym brodę zaleca się jej golenie w celu polepszenia przylegania maseczki do twarzy
– nie dotykaj maseczki podczas jej noszenia
– gdy poczujesz, że maseczka jest wilgotna lub zabrudzona wymień ją na nową
– po każdym dotknięciu zużytej maski zdezynfekuj lub umyj ręce
– nie używaj ponownie maseczek jednokrotnego użytku (chirurgiczne)
Należy pamiętać, że nawet prawidłowe noszenie maseczki nie chroni przed zakażeniem w 100%. Wszystkie gwarancje ochronne producenta obowiązują pod warunkiem, że maseczka jest nakładana, noszona i zdejmowana prawidłowo.
Nie traktujmy konieczności noszenia maseczek ochronnych jako zarządzenia administracyjnego, tylko jako chęć dbania o siebie nawzajem.
Stanisław Surma, student medycyny
Monika Romańczyk, studentka medycyny
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Łabuzek
Bibliografia
- Smereka J., Reutzler K., Szarpak Ł., Filipiak KJ., Jaguszewski M. Role of mask/respirator protection against SARS-CoV-2. Anesth Analg. 2020; 131(1): 33-34.
- https://www.aptekagemini.pl/poradnik/zdrowie/maski-typu-ffp2-i-ffp3-czym-sie-od-siebie-roznia/
