Lista stale przyjmowanych leków i suplementów diety z adnotacją o ewentualnych uczuleniach i kontaktem do osoby, którą należy powiadomić w razie potrzeby, pomaga lepiej dbać o zdrowie i może uratować życie. Sekcja Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego proponuje pacjentom gotowy formularz i zachęca: warto go wypełnić, wydrukować, sfotografować i mieć zawsze przy sobie – w formie papierowej i cyfrowej. To może uratować zdrowie, a nawet życie!
„Leczymy pacjenta, nie jeden objaw”
Wielu pacjentów może się zastanawiać, dlaczego lekarze podczas wizyty pytają ich o stale przyjmowane leki. Przecież do specjalisty przychodzi się z konkretnymi dolegliwościami, po co zatem pytania o przyjmowane leki, w tym także zupełnie niezwiązane z bieżącymi dolegliwościami?
– Pytanie o stale przyjmowane leki, które jako lekarze zadajemy naszym pacjentom podczas wizyt, jest bardzo ważne. Proponując pacjentowi określoną strategię terapeutyczną związaną z aktualnymi dolegliwościami, po pierwsze musimy poznać możliwie najpełniejszy obraz sytuacji klinicznej chorego, po drugie mieć pewność, że proponując nowe leki, niechcący pacjentowi nie zaszkodzimy. Tak mogłoby się zdarzyć, gdybyśmy zalecili pacjentowi leki, które mogłyby potencjalnie wchodzić w niebezpieczne dla zdrowia interakcje z innymi przyjmowanymi już przez pacjenta preparatami (a o których przyjmowaniu przez pacjenta byśmy nie wiedzieli). To szczególnie ważne w przypadku osób w podeszłym wieku, nierzadko stosujących jednocześnie kilka lub nawet kilkanaście różnych leków. Jako lekarze często podkreślamy, że leczymy pacjenta (bywa, że z różnymi współistniejącymi schorzeniami) a nie tylko konkretną chorobę czy określony objaw. By czynić to skutecznie i bezpiecznie jednocześnie, musimy znać pełen kontekst kliniczny – zaznacza dr n. med. Paweł Życiński z Katedry I Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, członek Zarządu Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Cel: optymalna strategia leczenia
Jak podkreślają specjaliści, informacja o stale przyjmowanych przez pacjenta lekach i suplementach jest nieocenioną pomocą i wsparciem w organizacji przebiegu wizyty lekarskiej. Dzięki pełnej liście przyjmowanych przez pacjenta leków lekarz może się skoncentrować przede wszystkim na bieżących dolegliwościach zgłaszanych przez pacjenta a nie na pozyskiwaniu dodatkowych – choć nie mniej istotnych – informacji.
– Kiedy weźmiemy pod uwagę, że pacjent na wizytę w poradni czeka nierzadko nawet kilka miesięcy, wydaje się oczywiste, że czas konsultacji (zwykle 15-20 minutowy) powinien być wykorzystany jak najlepiej – do maksimum. Niestety, częstym wyzwaniem w mojej codziennej praktyce klinicznej jest problem niewłaściwego przygotowania pacjentów do wizyty. Bywa, że pacjent zapytany o stale przyjmowane leki jest tym pytaniem zaskoczony. Zestresowany próbuje sobie przypomnieć nazwy preparatów. Bywa, że jak w teleturnieju wybiera „koło ratunkowe” i telefonuje do bliskich. Czy wymienił wszystkie stale przyjmowane preparaty? Nie zawsze jest pewność. To wszystko zajmuje cenny czas, który moglibyśmy poświęcić na dokładniejsze omówienie bieżących dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta. Jako Sekcja Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego postanowiliśmy wyjść tym wyzwaniom naprzeciw i zaproponować naszym pacjentom (nie tylko kardiologicznym) prosty formularz, który może pomóc im w przygotowaniu do wizyty lekarskiej – mówi dr n. med. Paweł Życiński.
Formularz stale przyjmowanych leków i suplementów
Formularz stale przyjmowanych leków i suplementów diety zawiera miejsce na wypisanie stale przyjmowanych leków, suplementów diety oraz ich dawek. Kolejny moduł to miejsce na wpisanie informacji o ewentualnych uczuleniach. Ostatni akapit to pole do uzupełnienia danych kontaktowych do osoby, z którą należy się skontaktować w razie potrzeby. Eksperci Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego zachęcają: warto poświęcić chwilę za zebranie wszystkich informacji i dokładne wypełnienie formularza. Jego wersję papierową i ewentualnie cyfrową (na przykład w postaci zdjęcia zapisanego w smartfonie), warto mieć zawsze przy sobie. To pomoże lepiej zadbać o zdrowie i może uratować życie.
Patrząc na kompletną informację o stale przyjmowanych lekach i suplementach lekarz ma wyobrażenie o tak zwanym profilu klinicznym pacjenta. Wie, jaką strategię terapeutyczną zaproponować, by leczenie było skuteczne i bezpieczne jednocześnie. Specjaliści przestrzegają przy tym: nie pomijajmy informacji o suplementach diety – bywają równie istotne, jak informacje o stale przyjmowanych lekach.
Suplementy – o nich także warto powiedzieć lekarzowi!
– O ile uzupełnienie poziomu magnezu nie niesie za sobą istotnego ryzyka dla zdrowia (ewentualny nadmiar tego pierwiastka jest na ogół sprawnie usuwany z organizmu), to już na przykład jony potasu przyjmowane bez kontroli laboratoryjnej mogą spowodować zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia! W mojej praktyce niejednokrotnie miałem do czynienia z sytuacjami, w których pacjenci przyjmujący leki podnoszące poziom potasu a dodatkowo na własną rękę suplementujący ten pierwiastek zgłaszali się do mnie z groźnymi zaburzeniami rytmu serca. Bywało, że z powodu przedawkowania potasu rytm serca pacjenta zwalniał tak bardzo, że niezbędna okazywała się pilna hospitalizacja i czasowa stymulacja serca – mówi dr n. med. Paweł Życiński.
Arytmia to nie jedyne ryzyko wiążące się z niekontrolowanym przyjmowaniem wielu różnych leków i suplementów. Specjaliści przypominają: leki i suplementy nie są obojętne dla zdrowia i dlatego nie powinniśmy przyjmować ich bez konsultacji z lekarzem, a jeśli już zażywamy jakieś preparaty, koniecznie poinformujmy o tym lekarza prowadzącego.
Zdaniem ekspertów spis leków oraz suplementów diety, informacja o uczuleniach i kontakt do opiekuna to nieocenione wsparcie, które oszczędza czas pacjenta i lekarza podczas wizyty lekarskiej i doskonale usprawnia proces leczenia. Może okazać się nieocenionym narzędziem także w nagłych wypadkach i konieczności interwencji pogotowia ratunkowego.
Dr n. med. Paweł Życiński zaznacza: forma formularza nie jest tak istotna, jak jego treść. – Wystarczy nawet odręcznie wypisana lista leków oraz suplementów, informacja o uczuleniach i numer kontaktowy do osoby, którą należy powiadomić w razie potrzeby. Alternatywą może być nawet zapisana w telefonie fotografia zebranych razem wszystkich przyjmowanych przez pacjenta leków i suplementów. Taka forma również będzie bardzo pomocna – przekonuje specjalista.
Formularz do pobrania:
Lista stale przyjmowanych leków i suplementów diety
Sekcja Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
