Monitorowanie stężenia glukozy we krwi to codzienność osób chorujących na cukrzycę, w szczególności tych leczonych insuliną. Stąd tak ważne jest, by samokontrola cukrzycy była jak najmniej uciążliwa – szybka, dyskretna, i jeśli to możliwe, bezbolesna. Jednak najważniejszą kwestią niezmiennie pozostaje dokładność pomiarów, na podstawie których podejmujemy codzienne decyzje dotyczące leczenia. Godnym polecenia sposobem monitorowania cukru może być jedynie ten, na którego wskazaniach pacjent może bez obaw polegać.
Możliwości kontrolowania poziomu cukru we krwi w warunkach domowych ewoluowały w czasie. Kiedyś standardem były glukometry wymagające od pacjenta częstych kalibracji, następnie zostały one zastąpione urządzeniami nie wymagającymi kalibrowania. Dzisiaj z kolei glukometry coraz częściej zastępowane są systemami do ciągłego monitorowania glikemii. Powszechnie uważamy, że pomiar glukometrem zapewnia większą dokładność niż pomiar z wykorzystaniem systemu ciągłego monitorowania. Ale czy tak jest naprawdę?
Pomiar glukometryczny bez wątpieniamoże dostarczyć wysoce wiarygodną informacje o stężeniu glukozy. Aby to jednak było możliwe konieczne jest zadbanie o bardzo wiele elementów, które mogą wpływać na dokładność uzyskanego wyniku, takich jak między innymi:
• wybór glukometru o wysokiej dokładności metody
• poprawna kalibracja glukometru
• czystość, osuszenie dłoni przed pomiarem,
• prawidłowe pobranie odpowiedniej objętości próbki krwi
• właściwe przechowywania pasków testowych i samego glukometru
Pacjenci często zastanawiają się, czy ich glukometr bądź sensor pokazują „prawdziwe” wyniki. Co w tym wypadku oznacza „prawdziwe”? W odczuciu pacjenta to wyniki wskazujące na faktyczne stężenie glukozy w danym momencie. W medycynie wiarygodność pomiarów określa się w odniesieniu do dwóch parametrów:
• dokładności klinicznej pomiarów
• precyzji pomiarów
Dokładność kliniczna pomiarów oznacza, że wyniki, jakie uzyskujemy na danym urządzeniu są zbliżone do wyników, jakie z tej samej próbki krwi uzyskalibyśmy w badaniu laboratoryjnym. Dokładność pomiarów najczęściej bada się za pomocą siatki błędów Parkes. Precyzję pomiarów określa się za pomocą współczynnika MARD. Wskazuje on, jaki jest średni względny błąd wszystkich odczytów sensora, czyli jaki jest procent wyników niepokrywających się z pomiarem urządzeniem referencyjnym. O dokładności systemu FreeStyle Libre świadczy fakt, że obecnie 99,9% wyników znalazło się w strefie A+B siatki Parkes, co oznacza, że FreeStyle Libre pozwala na bezpieczne oparcie postępowania
pacjenta na uzyskanym wyniku.
Wskaźnik MARD dla systemu FreeStyle Libre wynosi obecnie 9,2 %. co oznacza, że nie ma konieczności weryfikowania uzyskanego wyniku przez pomiar glukometrem. Dokładność odczytów nowej wersji systemu FreeStyle Libre została zweryfikowania referencyjną metodą laboratoryjną na analizatorze Yellow Springs Instrument (YSI). YSI jest uznanym standardem do oceny dokładności narzędzi do monitorowania glikemii. W porównaniu do poprzedniej metody referencyjnej, jaką było oznaczenie glukometryczne, wyeliminowano błędy związane z odniesieniem dokładności systemu FreeStyle Libre do mniej dokładnych pomiarów glukometrycznych. Ponad 90% oznaczeń systemu FreeStyle Libre jest bardzo bliskich pomiarom referencyjnym. Dla stężeń glukozy poniżej 80 mg/dl 97,5% odczytów sensora wykazuje dokładność +/- 20 mg/dl, podczas gdy dla stężeń glukozy równych lub powyżej 80 mg/dl 91,8% odczytów wykazuje dokładność +/- 20%. Sensory systemu do monitorowania glikemii FreeStyle Libre nigdy nie wymagały kalibracji ze strony pacjenta, co znacznie eliminuje ryzyko błędów takich jak wykonanie kalibracji podczas szybkiej zmiany glikemii lub nieprzestrzeganie jej harmonogramu.
Podsumowując, pomiar glukometrem pozostaje nadal sprawdzoną, wiarygodną metodą pomiaru glikemii ale tylko wtedy jeśli bardzo zadbamy o jego prawidłowe wykonanie. Zastosowanie systemu ciągłego monitorowania glikemii (FreeStyle Libre) pozwala osiągnąć wysoce dokładny i nie wymagający potwierdzenia glukometrem obraz stężenie glukozy, niwelując ryzyko popełnienia przez pacjenta wielu błędów.
Radosław Morawski
