Otyłość pozostaje poważnym problemem polskiej młodzieży we wczesnym okresie dojrzewania. Rezultaty badań obejmujących blisko 20 tysięcy nastolatków zostały opublikowane w międzynarodowym naukowym czasopiśmie o szerokim zasięgu – „Nutrients”.
Punktem wyjścia do opracowania był jeden z największych na świecie program profilaktyki otyłości, nadwagi i cukrzycy typu 2 skierowany do dzieci i młodzieży o nazwie „PoZdro!”, realizowany przez Fundację Medicover w latach 2013-2020. Obejmował on uczestników w wieku 12-14 lat, odbywał się w czterech miastach w Polsce (w Warszawie, Wrocławiu, Lublinie i Gdyni) i składał z dwóch etapów. Pierwszy z nich – to Kompleksowa Analiza Zdrowotna (KAZ) – badania przesiewowe na terenie szkoły, które dostarczały rodzicom najważniejszych informacji o stanie zdrowia dziecka. Uczniowie, u których na etapie KAZ wykazano czynniki ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, wraz z rodzinami zapraszani byli do kolejnego etapu – Zintegrowanej Opieki Indywidualnej (ZOI). Była to specjalistyczna, dwuletnia opieka i wsparcie we wprowadzaniu zdrowych zmian w codziennym życiu uczestników programu „PoZdro!”. W ramach ZOI uczestnicy korzystali z cyklicznych porad lekarskich, dietetycznych, trenera aktywności fizycznej i wsparcia psychologa. Ponadto, zakwalifikowani uczniowie wraz z bliskimi mieli okazję uczestniczyć w zajęciach sportowych, warsztatach edukacyjnych i kulinarnych. W programie przesiewowym łącznie wzięło udział blisko 20 tysięcy gimnazjalistów, a w dwuletnim cyklu interwencji ZOI – blisko 2000 dzieci z nadwagą i otyłością.
Po zakończeniu programu „PoZdro!” zespół badawczy skupił się na analizie i opracowaniu naukowym informacji uzyskanych w programie. Zgromadzono ogromną bazę danych na temat zdrowia i czynników ryzyka wielotysięcznej populacji nastolatków 12-14 lat oraz uwarunkowań rodzinnych, zachowań związanych ze stylem życia i ich sytuacji społecznej. Niedawno ukończono pierwszy etap analizy, dotyczący epidemiologii nadwagi i otyłości oraz innych parametrów zdrowotnych w dużej grupie blisko 20 tysięcy gimnazjalistów. Główne wyniki wskazują na istotne zróżnicowanie zależne od płci badanej populacji dzieci, zostały opublikowane w międzynarodowym piśmie naukowym „Nutrients”.
Główne wyniki:
- 24.7% chłopców i 18.6% dziewczynek miało nadwagę lub otyłość, w 2886 przypadkach BMI powyżej 90 percentyla,
- odsetek nadwagi/otyłości wzrastał wraz z wiekiem u chłopców (12 lat 17,8%, 14 lat 26,2%), podczas gdy był stabilny u dziewcząt (12 lat 17,2%, 14 lat 17,6%),
- słabą i bardzo słabą wydolność fizyczną stwierdzono u 41,7% chłopców i 35,4% dziewcząt,
- najważniejszym czynnikiem wpływającym na wydolność fizyczną, poza parametrami składu ciała i nadwagą, u chłopców okazało się uprawianie sportu, a u dziewcząt skurczowe ciśnienie tętnicze,
- chłopcy, w odróżnieniu do dziewcząt, częściej angażowali się w aktywność sportową (>5 godz. tygodniowo 34,7% vs. 23,7%), ale też spożywali więcej fast-foodów i słodkich napojów.
„Opublikowany w „Nutrients”opis problemu epidemiologii nadwagi i otyłości dzieci w Polsce jasno wskazuje, że mamy do czynienia z poważnym problemem dla zdrowia publicznego. Coraz częściej występująca nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży może powodować rozwój chorób sercowo-naczyniowych, zwiększoną przedwczesną śmiertelność z powodu zawałów mięśnia sercowego, udarów mózgu i innych schorzeń w tym cukrzycy. Stąd konieczne są długofalowe, systemowe działania ukierunkowane na promocję zdrowego trybu życia, a więc i profilaktykę nadwagi i otyłości” – komentuje prof. Małgorzata Myśliwiec z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, członkini Rady Naukowej programu „PoZdro!” i współautorka publikacji w magazynie „Nutrients”.
Dr Piotr Soszyński, dyrektor ds. strategicznego doradztwa medycznego w Medicover w Polsce, przewodniczący Rady Naukowej programu „PoZdro!” i współautor publikacji w magazynie „Nutrients”, przekonuje, że rezultaty programów profilaktycznych, takich jak „PoZdro!”, stanowią konkretną bazę do opracowania celowanych rozwiązań zmierzających do ograniczenia skutków chorób cywilizacyjnych – „Wnioski z doświadczeń „PoZdro!” będą niezwykle ważne dla właściwego planowania działań profilaktycznych, zindywidualizowanych w zależności od płci, nastawienia psychologicznego i wiodącego problemu zdrowotnego, wśród których nadwaga często nie jest najważniejsza”.
Źródło: www.mzdrowie.pl
