Pamiętajmy, że lato, urlop, wypoczynek na działce nie zwalniają z codziennej kontroli stóp w zespole stopy cukrzycowej. Nawet z unormowaną glikemią i bez aktywnego owrzodzenia należy być ostrożnym i stosować się do zaleceń podologów, diabetologów, pielęgniarek i chirurgów. Szczególnie ważne jest to w zespole stopy cukrzycowej neuropatycznej, kiedy to czucie w stopie jest zaburzone. Szacuje się, iż u 25% osób chorych na cukrzycę chociaż raz w życiu pojawi się aktywne owrzodzenie.
Często podolodzy spotykają się z zapytaniem: „Owrzodzenie zagoiło się – czy mogę chodzić boso po plaży, po trawie na działce?” Odpowiedz brzmi nie! Jest to ważne szczególnie w przypadkach neuropatii, kiedy pacjent po pierwsze nie czuje np. wejścia na kamień, szkło, gwóźdź, po drugie ma zaburzony układ architektoniczny stopy. Często występujące palce młoteczkowate, jak również brak kontroli nad stąpaniem generuje deformacje stopy, które narażone są na szczególny ucisk i uszkodzenie skóry.
Zatem niezwykle ważne by mieć odpowiednio dobrane obuwie, najlepiej ortopedyczne, zaprojektowane przez fizjoterapeutę. Należy pamiętać również, iż niewskazane jest chodzenie w japonkach, sandałkach czy klapkach. Jeśli już decydujemy się na zakup wakacyjnego obuwia początkowo należy je nosić np. godzinę dziennie, a wieczorem obserwować przy pomocy lusterka czy nie ma żadnych odgnieceń, odcisków, obtarć lub uszkodzeń skóry.
A jeśli już mówimy o odsłoniętej stopie latem – jak dbać o paznokcie? Pamiętajmy o konieczności regularnego ich obcinania na prosto. Nieprawidłowo obcięte paznokcie wrastają, uszkadzają wały paznokciowe, generują uszkodzenia tkanki, które łatwo zamieniają się w trudno gojące rany. Ciężkie do pielęgnacji zrogowaciałe i grube paznokcie powinny być obcięte przez podologa.
Pamiętajmy też, by nie moczyć stop w misce z wodą, a tym bardziej w wodzie z szarym mydłem, które ma właściwości wysuszające skórę. Zabiegi pielęgnacyjne związane z usunięciem zrogowaciałego naskórka powinien dokonywać podolog. Nie należy usuwać ich samemu np. żyletką, skalpelem czy pumeksem. Obowiązkiem diabetyka jest również nawilżanie skóry stopy. Często między palcami pojawiają się zrogowaciałe łuski, suche wyspy zrogowaciałego naskórka. W takim wypadku skórę należy natłuszczać np. obojętnymi maściami takimi jak Epaderm maść, maść cholesterolowa. Unikajmy samodzielnego stosowania produktów z wysoką zawartością mocznika. UWAGA! Podczas zabiegu mycia stóp należy delikatnie przemyć przestrzenie między palcami.
Stopy należy bardzo dokładnie osuszyć czystym, miękkim ręcznikiem, poprzez dotykanie skóry, a nie poprzez jej pocieranie. Należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzenie między palcami. Po osuszeniu stóp należy nałożyć krem/maść dedykowany pielęgnacji stóp w ZSC, pamiętając, by ominąć ranę i przestrzenie między palcami. Niezwykle ważna jest kontrola poziomu cukry, regularne przyjmowanie leków i stosowanie się do zaleceń personelu medycznego.
Mgr pielęgniarstwa Magdalena Mróz,
Specjalista ds. leczenia ran, Podolog,
Poradnia leczenia ran eMMed w Rzeszowie
