Infekcje wirusowe, takie jak grypa lub zapalenie wątroby typu B oraz bakteryjne, takie jak choroba pneumokokowa nie tylko znacznie utrudniają kontrolowanie cukrzycy, ale także mogą stanowić realne zagrożenie dla życia pacjentów. Jednocześnie osoby chorujące przewlekłe są w grupie zwiększonego ryzyka zakażenia oraz ciężkiego przebiegu infekcji. Dlatego towarzystwa naukowe, w tym Polskie Towarzystwo Diabetologiczne rekomendują, aby diabetycy korzystali z dodatkowych szczepień ochronnych, przede wszystkim przeciwko grypie, WZW B oraz pneumokokom.
Sezonowe szczepienia przeciwko grypie rekomendowane są wszystkim, począwszy od niemowląt powyżej 6. miesiąca życia, a skończywszy na seniorach. Jednak w szczególności są one zalecane osobom, u których istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań pogrypowych. W grupach zwiększonego ryzyka znajdują się między innymi:
• Osoby powyżej 55. roku życia
• Chorzy przewlekle na choroby metaboliczne, w tym na cukrzycę
• Przewlekle chorzy na niewydolność nerek
• Chorzy przewlekle na choroby układu sercowo-naczyniowego (zwłaszcza po zawale)
• Chorzy przewlekle na choroby układu oddechowego (np. astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc)
Edukowanie, a nawet alarmowanie osób z grup ryzyka o konieczności szczepień przeciwko grypie ma bardzo mocne uzasadnienie. Dane epidemiologiczne wskazują, że osoby obarczone dwoma i więcej czynnikami ryzyka (np. wiek + cukrzyca + choroba wieńcowa) mają 202 razy większe ryzyko powikłań i śmiertelności z ich powodu.
Pamiętajmy, że pacjent z cukrzycą typu 2 to niemal z definicji pacjent kardiologiczny, a często obarczony także innymi chorobami, będącymi konsekwencją wieloletniej cukrzycy lub też wynikającymi z wieku. Dlatego szczepienie przeciwko grypie każdego roku powinno być takim samym obowiązkiem diabetyka, jak coroczne wizyty u okulisty czy regularne badania mające sprawdzić funkcjonowanie nerek. Co także warto podkreślić, sama cukrzyca, bez dodatkowych obciążeń to także wystarczający powód do szczepienia. Diabetycy mają:
• 6 razy większe niż u zdrowych osób prawdopodobieństwo hospitalizacji z powodu grypy w trakcie jej epidemii
• 6 razy większe ryzyko zgonu z powodu powikłań grypy
Dlatego cukrzyca = ryzyko?
Cukrzyca powoduje, że jesteśmy zarówno bardziej podatki na samo zakażenie, jak i na ciężki przebieg infekcji. Dlaczego tak się dzieje? Cukrzyca to choroba ogólnoustrojowa, która wykracza daleko poza nieprawidłowy poziom cukru we krwi. Występujące przy cukrzycy wahania glikemii, hiperglikemia, powikłania mikro i makronaczyniowe, choroby współistniejące oraz zaburzona odpowiedź immunologiczna osłabiają organizm, przez co znacznie gorzej radzi on sobie z dodatkowymi wyzwaniami, takimi jak właśnie infekcje. W wielu badaniach wykazano, że u diabetyków, którzy zachorują na grypę, istnieje zwiększone ryzyko m.in. zapalenia płuc, zakrzepicy żył głębokich, zatorowości płucnej, zawału mięśnia sercowego czy udaru w porównaniu z osobami nieobciążonymi tą chorobą. Próbując chronić się przed grypą zmniejszamy ryzyko znacznego i trwałego pogorszenia stanu zdrowia w wyniku jej ciężkiego przebiegu.
Należy przestać postrzegać grypę, jako niegroźną infekcję. Jej konsekwencje dla zdrowia mogą być bardzo poważne. Jednocześnie warto przypominać, że istnieje dostępna i skuteczna profilaktyka, w postaci szczepień przeciwko grypie.
Infekcja a leczenie cukrzycy
Infekcje, w szczególności te przebiegające z gorączką, znacząco utrudniają utrzymanie glikemii w ryzach. Dodatkowa choroba, nawet jeśli jest to „zwykłe” przeziębienie sprawia, że wyraźnie wzrasta zapotrzebowanie na insulinę. Zapobieganie hiperglikemii wynikającej z wysokiej temperatury jest trudne także z powodu braku apetytu. Pacjenci boją się zwiększać dawkę leku, kiedy wiedzą, że mają trudności z przyjmowaniem pokarmów. Przy grypie, której towarzyszy najczęściej bardzo podwyższona temperatura, dreszcze, znaczne osłabienie, bóle mięśniowe, światłowstręt, zarządzanie cukrzycą staje się bardzo utrudnione, a bez pomocy osób trzecich niekiedy wręcz niemożliwe.
Trzeba pamiętać, że wśród seniorów z cukrzycą, wielu leczonych jest insuliną, która jest wprowadzana do terapii cukrzycy typu 2 po wielu latach trwania choroby. W tej grupie pacjentów bardzo łatwo o rozregulowanie glikemii. Do tego dochodzi ryzyko odwodnienia, które jest szczególnie niebezpieczne u osób starszych. Jeśli konieczna staje się hospitalizacja, monitorowanie cukrzycy staje się jeszcze większym wyzwaniem.
W ten sposób tworzy się rodzaj błędnego koła. Infekcja powoduje przecukrzenie, a przecukrzenie osłabia układ odpornościowy, przez co trudniej mu zwalczyć infekcję.
Szczepienia ochronne to także element troski o glikemię. Im rzadziej łapiemy infekcje, tym rzadziej cukrzyca wymyka się nam spod kontroli. Dlatego warto wpisać coroczne szczepienia przeciwko grypie w swój kalendarz, by świadomie i odpowiedzialnie troszczyć się o swoje zdrowie.
Małgorzata Marszałek
W obecnym sezonie szczepionki przeciw grypie objęte są 50% refundacją między innymi dla:
• Osób w wieku 18-64 lata z grup ryzyka (w tym cukrzyca)
• Osób w wieku 65-74 lata
Natomiast pacjentom powyżej 75 r.ż. przysługuje bezpłatna szczepionka.
Kampania edukacyjna wspierana przez firmę Sanofi
