Zielona herbata (ryc. 1.) jest wytwarzana ze świeżych liści Camellia sinensis i przez wieki odgrywała istotną rolę w diecie i medycynie, szczególnie w krajach azjatyckich. Zielona herbata zawiera wiele biologicznie aktywnych związków, w tym przeciwutleniaczy, witamin, węglowodanów, białek, minerałów i polifenoli, które mogą być korzystne w zapobieganiu cukrzycy. Najbardziej widoczny wpływ zielonej herbaty na zdrowie człowieka przypisuje się głównie katechinom (ryc. 2.), które należą do rodziny polifenoli podobnych do flawonoidów.
Ryc. 1. Zielona herbata.
Ryc. 2. Katechina – wzór chemiczny.
Co wynika z badań klinicznych?
W analizie 21 badań klinicznych przeprowadzonej przez Xu i wsp. (2020) dokonano oceny wpływu krótkoterminowego spożywania zielonej herbaty na kontrolę glikemii. Wykazano, że spożywanie zielonej herbaty zmniejszało stężenie glukozy na czczo (średnio o 1,44 mg/dl), natomiast nie wpływało na stężenie insuliny na czczo ani na odsetek hemoglobiny glikowanej [1].
W najnowszej analizie przeprowadzonej przez Asbaghi i wsp. (2021) obejmującej wyniki 14 badań klinicznych próbowano ustalić wpływ spożywania zielonej herbaty na kontrolę glikemii u chorych z cukrzycą typu 2. W tej analizie nie wykazano istotnego wpływu spożywania zielonej herbaty na stężenie glukozy na czczo, stężenie insuliny na czczo, odsetek hemoglobiny glikowanej oraz wskaźnik HOMA-IR u chorych z cukrzycą typu 2 [2].
Podsumowując, wyniki badań klinicznych wskazują, że spożywanie zielonej herbaty prawdopodobnie nie wpływa w jakikolwiek sposób na kontrolę glikemii.
A może zielona herbata zmniejsza ciśnienie tętnicze?
W analizie przeprowadzonej przez Xu i wsp. (2020) obejmującej 24 badania kliniczne dokonano oceny wpływu krótkoterminowego spożywania zielonej herbaty na ciśnienie tętnicze. Wykazano, że spożywanie zielonej herbaty było istotnie związane z zmniejszeniem ciśnienia tętniczego. Skurczowe ciśnienie tętnicze uległo zmniejszeniu średnio o 1,17 mmHg, natomiast rozkurczowe ciśnienie tętnicze średnio o 1,24 mmHg [3]. W interesującej analizie autorstwa Mahdavi-Roshan i wsp. (2020) obejmującej 5 badań klinicznych oceniano wpływ regularnego spożywania zielonej herbaty na ciśnienie tętnicze u chorych z nadciśnieniem tętniczym. Wykazano, że regularne spożywanie zielonej herbaty było istotnie związane z zmniejszeniem ciśnienia tętniczego. Skurczowe ciśnienie tętnicze uległo zmniejszeniu średnio o 4,81 mmHg, natomiast rozkurczowe ciśnienie tętnicze średnio o 1,98 mmHg [4]. Co interesujące, zielona herbata bardziej zmniejsza ciśnienie tętnicze w porównaniu do czarnej herbaty [5].
Podsumowując, wyniki badań klinicznych wskazują, że spożywanie zielonej herbaty charakteryzuje się właściwościami przeciwnadciśnieniowymi.
A może zielona herbata zmniejsza ryzyko zaburzeń lipidowych?
W analizie autorstwa Xu i wsp. (2020) obejmującej 31 badań klinicznych wykazano, że spożywanie zielonej herbaty prowadziło do zmniejszenia stężenia cholesterolu całkowitego w surowicy (średnio o 4,66 mg/dl), cholesterolu LDL w surowicy (średnio o 4,55 mg/dl) [6].
Podsumowując, wyniki badań klinicznych wskazują, że spożywanie zielonej herbaty charakteryzuje się właściwościami hipolipemizującymi.
Spożywanie zielonej herbaty prawdopodobnie nie wpływa na kontrolę glikemii, natomiast może charakteryzować się właściwościami przeciwnadciśnieniowymi i hipolipemizującymi.
Stanisław Surma, student medycyny
Monika Romańczyk, studentka medycyny
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Łabuzek
Bibliografia
- Xu R., Bai Y., Yang K., Chen G. Effects of green tea consumption on glycemic control: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Metab (Lond) 2020; 17: 56, doi: 10.1186/s12986-020-00469-5.
- Asbaghi O., Fouladvand, Gonzalez M. i wsp. Effect of green tea on glycemic control in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis.
Diabetes Metab Syndr 2021; 15(1): 23-31. - Xu R., Yang K., Ding J., Chen G. Effect of green tea supplementation on blood pressure: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Medicine (Baltimore) 2020; 99(6): e19047.
- Mahdavi-Roshan M., Salari A., Ghorbani Z., Ashouri A. The effects of regular consumption of green or black tea beverage on blood pressure in those with elevated blood pressure or hypertension: a systematic review and meta-analysis. Complement Ther Med. 2020; 51: 102430.
- Liu G., Mi X-N., Zheng X-X. i wsp. Effects of tea intake on blood pressure: a meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr 2014; 112(7): 1043-1054.
- Xu R., Yang K., Li S., Dai M., Chen G. Effect of green tea consumption on blood lipids: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr J 2020; 19(1): 48.
