Kontrola glikemii w cukrzycy jest kluczowa dla uniknięcia poważnych powikłań tej choroby, takich jak nefropatia, retinopatia, neuropatia, a także zwiększone ryzyko wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. W ostatnich latach diabetycy coraz częściej korzystają z systemów ciągłego monitorowania glikemii (rtCGM), które dostarczają w czasie rzeczywistym dane dotyczące poziomów glukozy. Jednym z istotnych elementów tych systemów są alarmy i alerty predykcyjne – na przykład Dexcom G6 oferuje takie ostrzeżenia, aby pomagać pacjentom zapobiegać hipoglikemii i hiperglikemii bez konieczności kalibracji za pomocą glukometru lub skanowania. Wykorzystanie alarmów i alertów predykcyjnych otwiera nowe perspektywy w skutecznym zarządzaniu cukrzycą.
Dla kogo i po co?
Niejednokrotnie użytkownicy systemów rtCGM podkreślają kluczowe znaczenie alarmów szczególnie w przypadku małych dzieci, które często nie odczuwają objawów hipoglikemii lub nie są w stanie poinformować opiekunów o złym samopoczuciu, oraz u pacjentów cierpiących na nieświadomość hipoglikemii. Niemniej jednak, coraz więcej osób przyznaje, że alarmy mają znaczący wpływ na kontrolę cukrzycy także u dorosłych, którzy potrafią wyczuć spadki poziomu glukozy.
Mechanizmy alertów systemów rtCGM pozwalają na wykrywanie zbliżania się lub przekraczania ustalonych wartości granicznych, wspierając pacjentów w kontroli poziomu cukru. Reakcja na odpowiednie ostrzeżenie pozwala na interwencję w przypadku niestabilnych poziomów glikemii. Istotne jest, że to osoba korzystająca z systemu sama ustala, co jest dla niej niewłaściwym poziomem glikemii, co pozwala na spersonalizowane podejście do terapii.
System monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym Dexcom G6 oferuje możliwość ustawiania alertów i ostrzeżeń, które nie tylko informują o przekroczeniu ustalonych wartości granicznych dla hipoglikemii i hiperglikemii, ale także ostrzegają o nagłych i gwałtownych zmianach poziomu glukozy. Takie powiadomienia pozwalają unikać zarówno ciężkich niedocukrzeń, jak i znacznych przecukrzeń. Szybka reakcja na alarm o silnym obniżeniu poziomu cukru zwiększa szansę na uniknięcie bardzo niskich wartości glukozy lub nawet całkowite zapobieganie niedocukrzeniu. Jest to szczególnie istotne, gdyż opóźniona reakcja, na przykład w momencie wystąpienia hipoglikemii, niesie ze sobą groźne konsekwencje zdrowotne, jak choćby dodatkowe ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.
Badania kliniczne potwierdzają opinie pacjentów
Jednym z istotnych wyzwań w zarządzaniu cukrzycą jest zachowanie równowagi między unikaniem hipoglikemii a kontrolą hiperglikemii. W jednym z ostatnich badań[1], analizowano powiązania między RH – hiperglikemią reaktywną (spowodowaną nadmierną podażą węglowodanów podczas hipoglikemii) a stosowaniem systemu ciągłego monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym (rtCGM) z alertami predykcyjnymi. Zidentyfikowana została próba 24 518 użytkowników systemu rtCGM bez alertów predykcyjnych, którzy korzystali z Dexcom G5 i przeszli na Dexcom G6, który umożliwia włączenie predykcyjnego ostrzeżenia o potencjalnie ciężkiej hipoglikemii (55 mg/dL) uruchamiającego się z 20 minutowym wyprzedzeniem. Wyniki badań wykazały, iż w porównaniu do zdarzeń RH w początkowej fazie HypoDE, średnia częstotliwość (spadek zdarzeń od 10% do 27%), czas trwania i nasilenie zdarzeń RH znacznie się obniżyły. Hiperglikemię reaktywną można zatem w dużym stopniu złagodzić za pomocą system rtCGM i alertów predykcyjnych, gdyż przyczyniają się do zmniejszenia częstości występowania hipoglikemii, bez odpowiadającego jej ryzyka hiperglikemii.
W innym badaniu[2], przeprowadzonym w 2018 roku, sprawdzano czy predykcyjne alarmy o niskim poziomie glukozy mogą zapewnić dodatkowe ostrzeżenie dla użytkowników rtCGM przed wystąpieniem klinicznej hipoglikemii. Chociaż próg stężenia glukozy, przy którym upośledzenie funkcji poznawczych może się różnić u poszczególnych osób, uznano, że objawy neuroglikopenii zwykle występują na poziomie <55 mg/dl. Alerty zostały zatem ustawione na 70 mg/dl lub 80 mg/dl, aby zapewnić pacjentom wystarczająco dużo czasu na interwencję przed wystąpieniem hipoglikemii klinicznej (tj. stężenie glukozy <55 mg/dl). W badaniu wzięło udział 1424 pacjentów z cukrzycą typu 1, przy czym analizowano dane pacjentów korzystających z systemu Dexcom G5 oraz po przejściu na Dexcom G6. Przejście na G6 wiązało się ze znacznie zmniejszoną biochemiczną (<70 mg/dl) i kliniczną (<54 mg/dl) hipoglikemią – niezależnie od ustawienia niskiego progu alarmowego. W porównaniu z okresami stosowania G5, zakres klinicznej hipoglikemii spadł o 40,0% i 33,3% w czasie stosowania G6 – odpowiednio dla alarmów predykcyjnych ustawionych na 70 i 80 mg/dl. Dalsze badania wykazały, że ustawienie progu alarmowego 80mg/dl zapewniło dodatkowy czas na interwencje przed wystąpieniem klinicznej hipoglikemii. Większe wyprzedzenie ostrzeżenia może być szczególnie korzystne dla osób z nieświadomością hipoglikemii lub z historią problematycznej hipoglikemii. Badanie wykazało, że rtCGM zmniejszają ryzyko hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1 i nieświadomością hipoglikemii, co potwierdza, że alerty predykcyjne, unikalne dla systemów rtCGM, odgrywają ogromną rolę w unikaniu ryzyka hipoglikemii i w skutecznej ochronie pacjentów przed powikłaniami z nimi związanymi.
Zmiana zachowań pacjentów dzięki alertom i ostrzeżeniom
Powiadomienia generowane przez rtCGM mają także pozytywny wpływ na zmianę zachowań pacjentów w zarządzaniu cukrzycą. Świadomość alarmujących poziomów glukozy skłania pacjentów do bardziej odpowiedzialnych wyborów żywieniowych i aktywności fizycznej, co może znacznie poprawić kontrolę glikemii i jakość życia pacjentów.
Indywidualizacja terapii
Już dzisiaj pacjenci z cukrzycą odnoszą znaczące korzyści wynikające z zastosowania alertów predykcyjnych oferowanych przez systemy rtCGM. Naukowcy uważają, iż warto szerzej badać ich wykorzystanie, aby lepiej zrozumieć korzyści tych technologii w różnych grupach pacjentów. Indywidualizacja terapii w oparciu o dane uzyskane z systemów rtCGM może pomóc dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjentów, co może przynieść jeszcze lepsze wyniki w zarządzaniu cukrzycą.
Wprowadzenie alertów predykcyjnych w systemach rtCGM stanowi kluczowy krok w kierunku skutecznego zarządzania cukrzycą. Pacjenci mający dostęp do tych nowoczesnych technologii mogą skorzystać z lepszej kontroli nad swoją glikemią, minimalizując ryzyko powikłań związanych z cukrzycą. Alerty predykcyjne otworzyły nowe perspektywy w kontroli cukrzycy, indywidualizacji terapii i dążeniu do poprawy jakości życia pacjentów.
[1] G. Acciaroli, J. B. Welsh, H. K. Akturk, Mitigation of Rebound Hyperglycemia With Real-Time Continuous Glucose Monitoring Data and Predictive Alerts, „Journal of Diabetes Science and Technology”, 16 (3) / 2022, p. 677-682.
[2] S. Puhr et al. Real-World Hypoglycemia Avoidance with a Continuous Glucose Monitoring System’s Predictive Low Glucose Alert, „DIABETES TECHNOLOGY & THERAPEUTICS”, Volume 21 (4)/2019, p. 155-230
