Dnia 7 lipca w Sejmie RP odbyło się posiedzenie Podkomisji ds. Zdrowia Publicznego pod przewodnictwem posła Marka Hoka, poświęcone tematowi wpływu podatku cukrowego na zachowania prozdrowotne obywateli i zwiększenie dostępności do opieki zdrowotnej. PSD reprezentowała Prezes Zarządu Głównego Anna Śliwińska.
Spotkanie rozpoczęło się od przedstawienia aktualnych informacji dot. opłaty cukrowej przez trzech reprezentantów strony publicznej: Dariusza Poznańskiego (Dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia), Dariusza Dziełaka (Dyrektora Departamentu Analiz i Innowacji NFZ) oraz Agnieszki Bolek (Naczelnika w Departamencie w Departamencie Podatku Akcyzowego i Podatku od Gier Ministerstwa Finansów).
Wskazano m.in. że tylko w tym roku (do czerwca) z tytułu opłaty cukrowej do budżetu wpłynęło 766 mln PLN, a łączne przychody przekroczyły 2 mld PLN. Jest to najbardziej wymierny skutek wprowadzenia tego instrumentu, bowiem na sprawdzenie zmiany zachowań prozdrowotnych jest jeszcze – zdaniem decydentów – za wcześnie. Dyrektor Dziełak podkreślał, że rzeczywiste efekty mogą być „zafałszowane przez następstwa pandemii COVID-19” – czyli m.in. stres, izolację i będące tego konsekwencją decyzje żywieniowe, jak również znaczące ograniczenie ruchu. Dyrektor Poznański podkreślił z kolei, że śledząc przykłady z innych państw można oczekiwać pewnych rezultatów – zarówno w zakresie zdrowia, jak i spożycia napojów słodkich – „Podniesienie ceny o 25% powinno skutkować spadkiem popytu o 33%”.
Przedstawicielka Ministerstwa Finansów zapowiedziała z kolei, że resort przygotował projekt nowelizacji ustawy, który ma na celu usprawnienie m.in. procedury pozyskiwania należności, jak również wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych.
Dariusz Dziełak wskazał, że ze względu na brak wyodrębnionej pozycji kosztowej, kwestia wydatkowania środków nie jest tak prosta do ustalenia. Właśnie temat alokacji i ewidencji przychodów z opłaty cukrowej stał się wiodącym tematem dyskusji podczas posiedzenia.
W swojej wypowiedzi Anna Śliwińska, Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków apelowała m.in. aby poświęcić pozostałe 5 miesięcy bieżącego roku na właściwe zaplanowanie redystrybucji pieniędzy przewidzianych w planie finansowym NFZ na 2023 r. dodając, że efektywne wydanie pieniędzy ma szczególne znaczenie zwłaszcza w czasie odpracowywania długu zdrowotnego.
„Wskazane [w planie finansowym NFZ] przychody kilkukrotnie przekraczają nakłady, które należałoby ponieść chociażby na zapewnienie pełnej dostępności nowoczesnych terapii dla chorych na cukrzycę zgodnie z wytycznymi.” Podkreślała Anna Śliwińska, wyrażając nadzieję, że w 2023 r. nie dojdzie do sytuacji, że pieniądze po raz kolejny rozpłyną się w systemie, nie przynosząc korzyści pacjentom z cukrzycą.
Z jej stanowiskiem zgodzili się prof. Leszek Czupryniak oraz prof. Marcin Czech, należący do zainaugurowanego przez PSD Forum Ekspertów ds. Cukrzycy. Prof. Leszek Czupryniak zarekomendował, aby w Ministerstwie Zdrowia utworzyć specjalną komórkę, która zajmowałaby się planowaniem alokacji środków z opłaty cukrowej. Prof. Marcin Czech uzupełnił z kolei, że efekty właściwych decyzji w tym zakresie będziemy mogli zaobserwować także w innych obszarach medycyny – m.in. w kardiologii.
Omawiane zagadnienia spotkały się z dużym zainteresowaniem Przewodniczącego Marka Hoka, który zadeklarował, że będzie podejmował kolejne aktywności adresujące tematykę opłaty cukrowej. Dyrektor Dariusz Poznański przyznał z kolei, że na etapie legislacji zabrakło czasu na kompleksowe zajęcie się wszystkimi kwestiami i zadeklarował, że Ministerstwo Zdrowia jest otwarte na rozmowy w tym zakresie i chętnie zapozna się z przedstawionymi postulatami.
Mamy nadzieję, że dzięki takim dyskusjom jak ta już wkrótce uda się wprowadzić niezbędne zmiany, które sprawią że pieniądze z opłaty cukrowej będą wydatkowane w sposób efektywny, przynosząc korzyść pacjentom z cukrzycą.
