Kurkumina jest naturalnym aktywnym biologicznie związkiem otrzymywanym z kłączy ostryżu długiego. Kurkumina od tysięcy lat była stosowana w medycynie naturalnej, a obecnie jako nutraceutyk jest obiektem intensywnych badań klinicznych.
Kurkumina charakteryzuje się szeregiem właściwości prozdrowotnych, takich jak działanie: antyoksydacyjne, przeciwzapalne, antyproliferacyjne, antyangiogenne, przeciwnowotworowe i proapoptotyczne. Opisane właściwości sprawiają, że kurkumina działa przeciwnowotworowo, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera), zmniejsza ryzyko chorób autoimmunologicznych i chorób układu krążenia.
Czy kurkumina zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2?
W badaniu klinicznym (randomizowanym, podwójnie zaślepionym i kontrolowanym placebo) autorstwa Chuengsamarn S. i wsp. oceniano wpływ podawania ekstraktu z kurkuminy na ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 u 240 osób ze stanem przedcukrzycowym. Chorych losowo przydzielono do grupy otrzymującej kapsułki z kurkuminą (250 mg kurkuminoidów, z czego 90% stanowi kurkumina) lub placebo. Codziennie badanym podawano dwa razy dziennie trzy kapsułki (1,5 g kurkuminy lub placebo) przez 9 miesięcy. Po 9 miesiącach interwencji wykazano, że w grupie otrzymującej placebo (n=116) 19 osób rozwinęło cukrzycę typu 2, natomiast w grupie otrzymującej kurkuminę (n=119) żaden z nich. Kurkumina była dobrze tolerowana przez badanych. Tak więc wyniki tego badania wskazują, że kurkumina poprzez poprawę czynności komórek β trzustki może zmniejszać ryzyko progresji stanu przedcukrzycowego do cukrzycy typu 2.
Czy kurkumina może wspomagać leczenie chorych z cukrzycą typu 2?
Skoro wykazano, że kurkumina może zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 czas przyjrzeć się jak wpływa na przebieg cukrzycy typu 2.
W analizie obejmującej wyniki 4 badań klinicznych (n=453 chorych z cukrzycą typu 2) przeprowadzonej przez Zhang T. i wsp. oceniano wpływ podawania kurkuminy na przebieg cukrzycy typu 2. Wykazano, że kurkumina może zwiększyć wrażliwość tkanek na insulinę, poprawić kontrolę glikemii oraz zmniejszyć stężenie cholesterolu całkowitego i triglicerydów u chorych z cukrzycą typu 2. Tak więc, kurkumina może wspomagać leczenie cukrzycy typu 2.
W innej analizie, tym razem obejmującej wyniki 7 badań klinicznych, przeprowadzonej przez Altobelli E. i wsp. także oceniano efektywność kurkuminy (dawka 80 mg do 1,5 g/dobę) we wspomaganiu leczenia cukrzycy typu 2. Wykazano, że kurkumina zmniejszała odsetek hemoglobiny glikowanej (HbA1C), poprawiała wrażliwość tkanek na insulinę (wskaźnik HOMA), zmniejszała stężenie cholesterolu LDL w surowicy, a także cholesterolu całkowitego i triglicerydów. Tak więc kurkumina może poprawiać metabolizm glukozy i lipidów u chorych z cukrzycą typu 2.
Co ważne, kurkumina jest na tyle przebadaną substancją, że znalazła swoje miejsce w stanowisku ekspertów (ILEP) dotyczących leczenia przeciwmiażdżycowego (wskazuje się na istotne przeciwzapalne właściwości kurkuminy) oraz w najnowszych wytycznych leczenia hipolipemizującego w Polsce (w dawce 0,5-3 g/dobę; zmniejszenie stężenia cholesterolu LDL o 5-10 %).
Podsumowując, kurkumina będącą nutraceutykiem charakteryzuje się właściwościami przeciwcukrzycowymi i może znaleźć zastosowanie w profilaktyce i wspomaganiu leczenia cukrzycy typu 2.
Stanisław Surma, student medycyny
Monika Romańczyk, studentka medycyny
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Łabuzek
Bibliografia
- Sikora-Polaczek M, Bielak-Żmijewska A, Sikora E. Molekularne i komórkowe mechanizmy działania kurkuminy — dobroczynny wpływ na organizm. Postępy Biochemii 2011; 57(1): 74-84.
- Chuengsamarn S, Rattanamongkolgul S, Luechapudiporn R, Phisalaphong C, Jirawatnotai S. Curcuminextract for prevention of type 2 diabetes. Diabetes Care. 2012; 35(11): 2121-2127.
- Zhang T, He Q, Liu Y, Chen Z, Hu H. Efficacy and Safety of Curcumin Supplement on Improvement of Insulin Resistance in People with Type 2 Diabetes Mellitus: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Evid Based Complement Alternat Med. 2021; 2021: 4471944.
- Altobelli E, Angeletti PM, Marziliano C, Mastrodomenico M, Giuliani AR, Petrocelli R. Potential Therapeutic Effects of Curcumin on Glycemic and Lipid Profile in Uncomplicated Type 2 Diabetes-A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trial. 2021; 13(2): 404.
- Ruscica M, Penson P, Ferri N. i wsp. Impact of nutraceuticals on markers of systemic inflammation: Potential relevance to cardiovascular diseases – A position paper from the International Lipid Expert Panel (ILEP). Prog Cardiovasc Dis 2021; 67: 40-52.
- Banach M, Burchardt P, Chlebus K, et al. PoLA/CFPiP/PCS/PSLD/PSD/PSH guidelines on the diagnosis and tehrapy of lipid disorders in Poland. Arch Med Sci 2021;17(6): in press.
