System FreeStyle Libre 2 daje nam wgląd w nasze glikemie 24 godziny na dobę bez konieczności nakłuwania palców. Wskazuje nie tylko na aktualną wartość glikemii, ale też określa jej trend, co znacznie ułatwia podejmowanie decyzji odnośnie dawek insuliny, posiłków czy aktywności fizycznej. Ale to nie wszystkie atuty tego rozwiązania. Obserwacja siebie i wyciąganie wniosków z wykresów glikemii to sposób na to, by stawać się coraz doskonalszym w procesie zarządzenia cukrzycą.
Ciągły monitoring glikemii pozwala nam znacznie lepiej poznać swój organizm, jego reakcję na stres, dodatkową chorobę, określone produkty spożywcze. Tym samym system ciągłego monitorowania to coś więcej, niż jedynie narzędzie do kontrolowania stężenia cukru. To narzędzie do doskonalenia swoich umiejętności życia z cukrzycą. Leczenie cukrzycy to proces, którego raczej nigdy nie będzie można całkowicie zautomatyzować. Jednak dzięki możliwości analizowania ogromnej ilości danych, jakie uzyskujemy stosując system ciągłego monitorowania, proces ten staje się znacznie bardziej przewidywalny.
Co i jak podnosi naszą glikemię?
Sok owocowy to cukier prosty, który bardzo szybko podnosi glikemię. Jak natomiast na poziom cukru we krwi wpływa pieczywo pełnoziarniste, a jak pieczywo białe? Jak makaron ugotowany al dente, a jak ten nieco przegotowany? Czy na porcję białego ryżu powinniśmy podać taką samą ilość insuliny, co na ryż brązowy, jeśli porcje te są równoważne pod względem wymienników węglowodanowych? Teoretycznie znamy odpowiedzi na te pytania, ale właśnie… bez możliwości wglądu w wykres glikemii po takim czy innym posiłku nasza wiedza pozostaje dość teoretyczna. Natomiast dzięki analizie wykresów w aplikacji FreeStyle LibreLink możemy przekonać się, jak to wygląda praktycznie. Kiedy jest „pik” cukru po zjedzeniu danego posiłku –godzinę czy dwie godziny po posiłku. Jak wysoki jest ten wzrost? Czy prawidłowy cukier np. trzy godziny po posiłku oznacza, że przez cały czas mieściliśmy się w zakresie docelowym, czy też międzyczasie cukier przekraczał normę? A jeśli tak to kiedy i w jakim stopniu.
Wykresy poszerzają horyzonty
Wykresy glikemii należy analizować nie tyle po to, żeby zobaczyć, czy jest się w normie, czy nie, ale przede wszystkim, żeby znaleźć odpowiedź na pytanie, co spowodowało, że nie mieściliśmy się w zakresie docelowym. Czy to kwestia zbyt dużej liczby wymienników węglowodanowych, a może zbyt tłustego posiłku, który nie został zabezpieczony insuliną. Wówczas przecukrzenie po jedzeniu będzie odciągnięte w czasie na wiele godzin, w zależności od ilości białka i tłuszczu, które zjadłeś. Ale znowu, przecukrzenie kilka godzin po posiłku nie musi wynikać z posiłku. Może to kwestia dostosowania dawki insuliny bazowej? Jak się o tym przekonać? Trzeba prowadzić obserwację wykresu glikemii przez kilka dni, jeśli hiperglikemia pojawia się regularnie o zbliżonej porze, a nasze posiłki nie są codziennie takie same, można przypuszczać, że to z powodu deficytu insuliny. I odwrotnie, kiedy hiperglikemia pojawia się zupełnie niespodziewania trzeba przyjrzeć się diecie.
Nie każdy reaguje tak samo na ten sam rodzaj pożywienia. U jednych osób z cukrzycą mleko znacznie podnosi poziom cukru we krwi, u innych wcale. Jeśli chcesz wiedzieć, czy możesz „bezkarnie” wypić kawę z mlekiem, sprawdź wykres glikemii. Jeśli jest stabilny bez dodawania insuliny to znak, że w Twoim przypadku mleko nie ma większego wpływu na glikemię. Ale są diabetycy, u których po takiej niewinnej kawie cukier szybuje w górę. A dla wielu z nas to zaskoczenie, jak to w ogóle możliwe. Wszyscy mamy swoje przekonania na temat tego, co zjadamy, co jest zdrowe, co nie do końca nam służy. Ale dopiero analizując jak dany produkt faktycznie wpływa na nasze cukry wiemy to na pewno. W tym zakresie system ciągłego monitorowania doskonali nasze umiejętności życia z cukrzycą.
Co z tym stresem?
Czynnikiem, który podnosi cukier w sposób niekontrolowany i trudny do przewidzenia jest stres. Wydzielane w sytuacjach stresowych hormony mogą doprowadzić do wysokiej i problematycznej hiperglikemii. Problematycznej, bo zdarza się, że cukier jak szybko poszedł w górę, tak szybko się obniży i nie potrzeba do tego naszej interwencji. Innym razem konieczna jest konkretna korekta insuliny. Zależy nie tylko od człowieka, ale też od bodźca, który uruchomił układ hormonalny do wydzielania adrenaliny i kortyzolu. Jak w takiej sytuacji może nam pomóc ciągły monitoring glikemii? Znowu – poprzez obserwowanie na wykresie glikemii, co wywołuje u nas silny stres, jak bardzo wpływa on na cukier i jakie nasze działanie przyniosło najlepsze rezultaty. Być może uda się wypracować postępowanie, które ograniczy znaczne przecukrzenia powodowane stresem, choć trzeba sobie szczerze powiedzieć, że jest to znacznie trudniejsze niż eliminowanie błędów żywieniowych.
Święta z monitoringiem glikemii
Zbliżające się święta wielkanocne obfitują w pokarmy bogate w białko i tłuszcz. Jeśli są to Twoje pierwsze święta z systemem FreeStyle Libre 2 będziesz mieć okazję przekonać się, w jaki sposób jajka z majonezem wpływają na cukry. Niewykluczone, że po 2-3 godzinach od posiłku trzeba będzie podać na nie korektę insuliny, nawet jeśli wcale nie były „zagryzane” chlebem. Jednocześnie warto pamiętać, że poziom glukozy obniża się tylko insulina, ale też aktywność fizyczna, nawet tak podstawowa, jak dłuższy spacer. Efekty spacerowania także będą widoczne w dobowym podsumowaniu naszego zakresu w czasie docelowym. Zachęcam by z tego korzystać. A także z tego, by potraktować ten szczególny czas jako okazję do lepszego nauczenia się siebie i swojej cukrzycy.
Zuzanna Chodakiewicz
