Choroby zakaźne charakteryzują się dużą łatwością przenoszenia się z człowieka na człowieka, co może skutkować lawinowym wzrostem zachorowań w okresach infekcyjnych. Z tego powodu często stanowią zagrożenie dla zdrowia publicznego, czego najlepszym przykładem była pandemia wirusa Sars-CoV-2. Czynnikiem zakaźnym w przypadku tych chorób najczęściej są wirusy oraz bakterie. Warto wiedzieć, w jaki sposób dochodzi do zakażenia, aby móc wdrożyć skuteczną profilaktykę.
Do chorób zakaźnych powodowanych przez bakterie zalicza się m.in. infekcję pneumokokową. W tym przypadku do zakażenia dochodzi drogą kropelkową przez kontakt z wydzieliną dróg oddechowych, głównie podczas kaszlu i kichania. Wielu z nas jest nosicielem pneumokoków, które zasiedlają błonę śluzową jamy nosowo-gardłowej, ale nie wywołują objawów chorobowych. Ich aktywność jest blokowana m.in. przez pożyteczną florę bakteryjną oraz prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny. Gdy dojdzie do zachwiania równowagi mikrobiologicznej oraz osłabienia odporności u bezobjawowego nosiciela, może rozwinąć się choroba pneumokokowa.
Jednocześnie bezobjawowy nosiciel jest zagrożeniem przede wszystkim dla osób z obniżoną odpornością oraz osób z grupy ryzyka, do której zaliczamy niemowlęta, małe dzieci, osoby starsze, osoby przewlekle chore i osoby, które mają wszczepiony implant ślimakowy. Szacuje się, że nawet u 20-40% dzieci w gardle bytuje bakteria dwoinki zapalenia płuc. U dzieci nie występują objawy zakażenia, ale często pojawiają się one u opiekujących się nimi dziadków. Seniorzy mający kontakt z dziećmi uczęszczającymi do żłobka lub przedszkola powinni w pierwszej kolejności korzystać ze szczepień ochronnych przeciwko pneumokokom.
Koronawirus, podobnie jak pneumokoki przenosi się drogą kropelkową, kiedy zakażona osoba kaszle lub kicha. Rzadziej do zakażenia dochodzi, kiedy człowiek dotknie powierzchni lub przedmiotu, na którym znajduje się wirus (np. ślina osoby chorej), a następnie dotknie swoich ust, nosa lub oczu.
Jak się chronić?
W zwalczaniu zakażeń pneumokokami i Sars-CoV-2 szczególne znaczenia mają szczepienia ochronne. W przypadku pneumokoków na rynku dostępne są 3 szczepionki: 10-walentna (PCV-10) może być podawana dzieciom od 6 tyg. do 5 r.ż., 13-walentna (PCV-13) może być podawana dzieciom od 6 tyg. życia, nastolatkom i dorosłym; 20-walentna (PCV-20) może być podawana dorosłym. W przypadku szczepionek przeciw koronawirusowi dostępne na ten sezon są ich trzy rodzaje, w tym jedna występuje także w wariancie dla dzieci.
Ponadto profilaktyka chorób zakaźnych uwzględnia m.in. częste mycie i dezynfekowanie rąk, unikanie kontaktu z osobami chorymi, a jeśli nie jest to możliwe noszenie maseczek, wietrzenie pomieszczeń.
Artykuł powstał przy wsparciu firmy Pfizer
