Sukcesem zakończyły się starania organizacji pacjenckich, ubiegających się o włączenie do listy refundacyjnej szczepionek przeciw pneumokokom dla osób od 65. roku życia. Od stycznia 2022 roku szczepionkę z 50% odpłatnością będą mogli otrzymać wszyscy spełniający kryterium wiekowe, którzy znajdują się w grupach podwyższonego ryzyka zakażenia, m.in. osoby z cukrzycą.
O chorobach pneumokokowych
Pneumokoki to najczęstsza przyczyna zapalenia płuc, występującego w dużych skupiskach ludności. Najcięższą postacią zakażenia pneumokokowego jest tzw. inwazyjna choroba pneumokokowa (IChP), obejmująca zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR), sepsę (posocznicę) i zapalenie płuc z bakteriemią.
Od 2017 r., dzieci urodzone w Polsce podlegają obowiązkowym, bezpłatnym szczepieniom przeciw pneumokokom. Niestety, dostępu do refundowanych szczepień przeciw pneumokokom pozbawieni byli dotychczas dorośli z określonych grup ryzyka, pomimo, że na pneumokokowe zapalenie płuc narażone są najczęściej osoby w wieku powyżej 50. roku życia, z zaburzeniami odporności lub też posiadające przewlekłe choroby (m.in. cukrzycę, choroby serca, płuc, wątroby). Co istotne, wśród osób od 65. roku życia, ryzyko zachorowania na zapalenie płuc zwiększa blisko 3-krotnie cukrzyca, przewlekłe choroby serca i palenie tytoniu – prawie 4-krotnie, a przewlekłe choroby płuc − blisko 8-krotnie.
Konsekwencje chorób pneumokokowych
Choroby pneumokokowe wiążą się z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia osób w wieku od 65. roku życia. U ok. 10 proc. chorych z cukrzycą występuje zaostrzenie choroby podstawowej. Nie wolno zapominać także o skutkach w postaci częstszego ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych (od 2 do 8 razy), czy też większego ryzyka zgonu. Na pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP) każdego roku choruje w Polsce nawet kilkaset tysięcy osób, a kilka tysięcy z tego powodu umiera (w 2018 roku ponad 18 tys.). Należy pamiętać, że oprócz jednej z najczęstszych przyczyn hospitalizacji i zgonów, PZP stanowi także duże obciążenie finansowe dla systemu ochrony zdrowia.
Niełatwa droga do poprawy zdrowia pacjentów
Organizacje pacjenckie konsekwentnie wspierały proces wprowadzenia szczepionki przeciwko pneumokokom do systemu refundacji. W sierpniu br. Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków Anna Śliwińska wystosowała uwagi do analizy Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, w których wyraziła swoje poparcie dla wprowadzenia do systemu refundacji profilaktyki zakażeń pneumokokowych i zwróciła się do Ministra Zdrowia z apelem o jak najszybsze podjęcie decyzji oraz umożliwienie dostępu do szczepionki przeciw pneumokokom dla osób z cukrzycą.
Ponadto, Stowarzyszenie Polskie Amazonki Ruch Społeczny, Fundacja OnkoCafe Razem Lepiej, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pacjentów EcoSerce i Polskie Stowarzyszenie Diabetyków wystosowały w październiku apel do Ministra Zdrowia, w którym wskazywały na ogromną potrzebę zapewnienia dostępu do szczepień ochronnych u dorosłych pacjentów, będących w grupach ryzyka wystąpienia zakażenia pneumokokami, zwłaszcza w sytuacji trwającej pandemii COVID-19. W apelu zwrócono uwagę, że szczepienia ochronne u tych pacjentów są szeroko zalecane i rekomendowane zarówno przez polskie towarzystwa, jak i międzynarodowe organizacje naukowe oraz medyczne. Są one także refundowane w wielu krajach w Europie.
W związku z brakiem oczekiwanych przez pacjentów decyzji zwiększających dostęp do szczepień przeciw pneumokokom, cztery organizacje pacjenckie wystosowały kolejny apel do Ministra Zdrowia. Podkreślono w nim niepokój spowodowany kolejną falą epidemii koronawirusa i brakiem działań mających na celu poprawę sytuacji profilaktyki chorób zakaźnych, zwiększających bezpieczeństwo pacjentów w starszym wieku z określonych grup ryzyka m.in. z cukrzycą.
Pozytywne zakończenie
Od stycznia 2022 roku szczepionka przeciw pneumokokom będzie dostępna z 50% odpłatnością dla osób powyżej 65. roku życia ze zwiększonym (umiarkowanym do wysokiego) ryzykiem choroby pneumokokowej m.in. dla pacjentów z cukrzycą.
