Dnia 31 maja 2021 roku swoją działalność zainaugurowało Forum Ekspertów ds. Cukrzycy, którego celem jest przeprowadzenie kompleksowej debaty na temat stanu polskiej diabetologii oraz – w długiej perspektywie – usprawnienia systemu opieki nad pacjentem z cukrzycą w Polsce.

„Nie ulega wątpliwości, że aby sprostać coraz poważniejszemu i powszechniejszemu wyzwaniu, jakim jest cukrzyca – a przez to móc efektywnie odpowiadać na potrzeby i oczekiwania pacjentów – należy stale dążyć do poprawy i usprawniania każdego z elementów opieki diabetologicznej. To zaś najlepiej osiągnąć w drodze wspólnej, skoordynowanej pracy, łącząc wiedzę i doświadczenie szerokiego grona ekspertów” – podkreśliła na wstępie Anna Śliwińska, Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

W ramach swoich prac Forum planuje organizację szeregu debat, których efektem będzie wypracowanie zestawu rekomendacji zmian w obszarze diabetologii. Tematem pierwszej z nich była alokacja środków z opłaty cukrowej.

W 2017 roku koszty diagnostyki i leczenia cukrzycy, które poniósł Narodowy Fundusz Zdrowia, wyniosły ponad 6 mld zł, z czego na samą cukrzycę wydano ok. 2,8 mld zł (45 proc.), a ok. 3,2 mld zł (55 proc.) na diagnostykę i leczenie powikłań wywołanych przez cukrzycę. Należą do nich: powikłania sercowo-naczyniowe, zawały, udary, miażdżyca, przewlekła choroba nerek, neuropatie, retinopatie (ślepota) oraz amputacje spowodowane martwicą tkanek.

Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że rosnące problemy zdrowotne (otyłość, cukrzyca, choroby cywilizacyjne) mają związek z nadmiernym spożyciem cukru – w tym napojów słodzonych. W 2020 roku został wprowadzony podatek akcyzowy od zawartości cukru w napojach – tzw. opłata cukrowa, z której 96 proc. powinno trafić do NFZ, zasilając w 2021 r. budżet ochrony zdrowia o ok. 3 mld zł. Dotychczas jednak do budżetu płatnika wpłynęło ok. 290 mln zł., co wskazuje, że dynamika jest niższa od zakładanej.

„Opłata cukrowa to rozwiązanie modyfikujące zachowania konsumenckie obywateli. Interwencja przynosi zakładane i spodziewane rezultaty. W 2021 roku po 5 miesiącach funkcjonowania opłaty cukrowej nastąpił wyraźny spadek sprzedaży produktów objętych opłatą cukrową” – wyjaśniła dr n. ekon. Małgorzata Gałązka-Sobotka z Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia (IZWOZ) Uczelni Łazarskiego.

„Efekty wprowadzenia opłaty cukrowej będą widocznie de facto dopiero za kilkanaście lat, ale już teraz opłata spowodowała 23 proc. spadek sprzedaży produktów słodzonych” – wskazywał z kolei prof. Krzysztof Strojek, konsultant krajowy w dziedzinie diabetologii.

Prof. dr hab. Leszek Czupryniak z WUM uważa, że środki z opłaty cukrowej powinny zostać skierowane na rozszerzenie listy leków objętych refundacją, poszerzenie dostępu do nowoczesnych technologii monitorowania poziomu cukru, na leczenie otyłości olbrzymiej, a także na edukację prozdrowotną.

„Priorytetowe są działania przynoszące mierzalny sukces. Powinno nam zależeć na czymś, co przyniesie realną poprawę w krótkim czasie – do 3 lat” – podkreślił prof. Leszek Czupryniak.

Nadmierne spożycie cukru, przy jednoczesnym braku aktywności fizycznej, prowadzić może do otyłości, w wyniku której może rozwinąć się cukrzyca typu 2 – a także ponad 200 innych jednostek chorobowych.

„Powstała propozycja – pakiet cukrowy jako pakiet interwencji związany z zapobieganiem i leczeniem cukrzycy i otyłości, niewyczerpujący wszystkich możliwości w walce o zdrowie Polaków. Byłaby to długoterminowa strategia działania, przeciwdziałanie nadwadze i otyłości oraz zapewnienie opieki medycznej otyłości i powikłań, do których należy cukrzyca” – powiedziała Małgorzata Gałązka-Sobotka.

W ramach pakietu cukrowego, służącemu jak najbardziej efektywnej alokacji środków z opłaty cukrowej zostały zaproponowane następujące rozwiązania:

– profilaktyka prozdrowotna w szkołach podstawowych z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi cyfrowych, screeningu i monitorowania stanu zdrowia dzieci i młodzieży;
– utworzenie poradni leczenia otyłości u dzieci;
– kompleksowa porada diabetologiczna dedykowana pacjentom z cukrzycą typu 1 i 2;
– świadczenia edukacyjne dla pacjentów z cukrzycą;
– stworzenie sieci kompleksowego leczenia otyłości u dorosłych oraz systemu opieki nad pacjentem wymagającym interwencji chirurgicznej;
– przeznaczanie środków z opłaty cukrowej na rozszerzanie dostępu do nowoczesnych opcji leczenia cukrzycy.

Zdaniem Marzanny Bieńkowskiej z Biura Rzecznika Praw Pacjenta cukrzyca jest jednym z największych wyzwań zdrowotnych i potrzebne są zmiany systemowe, do których należy wprowadzenie do szkół podstawowych we wrześniu 2021 roku przedmiotu „Wiedza o zdrowiu”, zwiększenie dostępu do diagnostyki i systemów monitorujących poziom cukru 24h oraz zniesienie limitów w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej.

Eksperci wyrażają jednak wątpliwości, czy pieniądze służące dofinasowaniu ochrony zdrowia oraz promocji sportu i aktywnego stylu życia, które powinny zostać przeznaczone na działania prewencyjne, diagnostyczne i terapeutyczne, nie zostaną przekierowane na inne cele budżetowe.

Źródło: PAP

Poniżej nagranie debaty:

Źródło: PAP MediaRoom