Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją zwierzęta domowe to takie, które są trzymane przez człowieka w domu dla osobistej przyjemności lub dla towarzystwa, w odróżnieniu od zwierząt chowanych lub hodowanych z innych powodów.
Zwierzęta takie jak psy i koty są najczęstszymi mieszkańcami gospodarstw domowych. Według badań przeprowadzonych przez TNS Polska 48% osób (n=1000) posiada zwierzę domowe. Co więcej, 83% spośród Polaków posiadających zwierzęta domowe ma psa, natomiast 44% deklaruje posiadanie kota. Do innych zwierząt domowych według tych badań należą: ptaki, gryzonie, gady i inne. Ponadto, w 2016 roku 48 milionów amerykańskich gospodarstw domowych liczyło łącznie 77 milionów psów, z których 28% zostało uratowanych ze schronisk dla zwierząt.
Tak duże rozpowszechnienie zwierząt domowych skłoniło naukowców do przeprowadzenia badań oceniających wpływ ich posiadania na funkcjonowanie układu krążenia. Ciekawe podsumowanie badań dotyczących tego zagadnienia zostało opublikowane na łamach prestiżowego „Circulation” w 2019 „Who is rescuing whom? Dog ownership and cardiovascular health” („Kto kogo ratuje? Posiadanie psa a zdrowie układu krążenia”).
Kramer i wsp. dokonali analizy wszystkich dostępnych badań dotyczących wpływu posiadania zwierzęcia domowego na choroby układu sercowo-naczyniowego. Do analizy włączono 10 badań obejmujących 3,8 miliona osób. Wykazano, że posiadanie psa zmniejsza ryzyko wystąpienia zgonu z dowolnej przyczyny aż o 24%, natomiast o 31% zgonu z powodu chorób układu krążenia (np. zawał serca). Co interesujące, obserwowany efekt był silniejszy w jednoosobowych gospodarstwach domowych w porównaniu do gospodarstw zamieszkiwanych przez większą liczbę osób. Warte podkreślenia wydaje się również to, że większe korzyści zdrowotne dawało posiadanie bardziej aktywnych ras psów, takich jak: wyżły, co prawdopodobnie wynikało z faktu większej aktywności fizycznej właściciela.
W innym badaniu obejmującym 48 chorych z nadciśnieniem tętniczym analizowano wpływ posiadania zwierzęcia domowego na ciśnienie tętnicze. Badanych podzielono na dwie grupy. Pierwsza otrzymywała lizynopril (popularny lek przeciwnadciśnieniowy), natomiast druga poza nim posiadała zwierzę domowe. Stwierdzono, że posiadanie zwierzęcia domowego nasilało korzystny przeciwnadciśnieniowy efekt lizynoprilu. Przebieg tego interesującego badania przedstawiono na rycinie 1.
Ryc. 1. Wpływ zwierzęcia domowego na zmniejszanie ciśnienia tętniczego wywołanego stresem psychicznym.
W badaniu Cole i wsp. z udziałem 76 chorych z niewydolnością serca oceniano wpływ 12-minutowej wizyty wolontariusza z psem na funkcjonowanie układu krążenia. Chorych podzielono na trzy grupy. Pierwszą odwiedzał wolontariusz z psem, drugą sam wolontariusz, natomiast trzecią personel szpitala (grupa kontrolna). Wykazano, że terapia z udziałem zwierząt lepiej poprawiała wskaźniki czynności układu krążenia, takie jak ciśnienie w tętnicy płucnej i stężenie hormonów stresu we krwi. Co więcej, obecność psa zmniejszała poziom lęku u chorych z niewydolnością serca.
W oparciu o dostępne wyniki badań, których część przedstawiono w niniejszym artykule Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association, AHA) wydało stanowisko, że posiadanie zwierzęcia domowego może odgrywać rolę w ograniczaniu ryzyka chorób układu krążenia. Co więcej, AHA sugeruje nawet, aby posiadanie zwierząt domowych stanowiło zalecenie lekarskie, ponieważ wiąże się z wieloma zdrowotnymi korzyściami.
Stanisław Surma – student medycyny
Monika Romańczyk – studentka medycyny
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Łabuzek
Bibliografia
- Kazi D.S. Who is rescuing whom? Dog ownership and cardiovascular health. Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2019;12:e005887.
- Cole K.C. i wsp. Animal-assisted therapy in patients hospitalized with heart failure. Am J Crit Care. 2007; 16(6): 575-585.
- Allen K. i wsp. Pet ownership, but not ace inhibitor therapy, blunts home blood pressure responses to mental stress. Hypertension 2001; 38(4): 815-820.
