Pułapki życia z cukrzycą typu 2 to tytuł webinaru, zorganizowanego pod koniec lutego przez nasze Stowarzyszenie z diabetolog Małgorzatą Godziejewską-Zawadą. W ramach przygotowań do tego wirtualnego spotkania, jak i w jego trakcie członkowie Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków zadawali wiele pytań, które dobrze oddają, czym owe pułapki życia z chorobą są…
Wydaje się, że najwięcej wątpliwości pacjentów z cukrzycą typu 2 wzbudza prawidłowe odżywianie się przy tej chorobie. I pewnie nie ma w tym nic dziwnego, w końcu zdrowa dieta to jeden z kluczowych elementów leczenia cukrzycy. Jednocześnie prawidłowe odżywiania się przy cukrzycy jest trudne, ponieważ wymaga pilnowania zarówno ilości spożywanych produktów, jak i ich jakości.
Zatem, jakie pułapki czyhają na pacjentów z cukrzycą typu 2?
1. Choruję na cukrzycę typu 2, bardzo dbam o dietę, pilnuję cukrów, a moje rodzina mówi… że przesadzam, że powinnam odpuścić, bo cukrzyca typu 2 to cukrzyca „lekka” w odróżnieniu od tej, na którą chorują dzieci. Co robić?
Odpowiedź eksperta: Nie odpuszczać! Nie ma łagodnej hiperglikemii. Każdy wzrost stężenia glukozy poza fizjologiczne normy jest niekorzystny. Potwierdzeniem tego jest fakt, że powikłania cukrzycy mogą rozwijać się już w stanie przedcukrzycowym. Jeśli jest już zdiagnozowana pełnoobjawowa cukrzyca, zawsze należy dążyć do jak najlepszego wyrównania stężeń glukozy, ciśnienia tętniczego i lipidów. Prawidłowe odżywianie się to jeden z filarów leczenia cukrzycy typu 2. Dzięki niemu możemy ograniczyć niekorzystne zjawisko zwane glukotoksycznością. Na czym ono polega? U osób z cukrzycą typu 2, wzrost stężenia glukozy do poziomu około 180 mg/dl powoduje nasilenie wydzielania własnej insuliny. Jednak dalszy wzrost glikemii sprawia, że proces ten zostaje zahamowany – hiperglikemia jest tym większa. To dlatego prawidłowe odżywianie się ma tak duże znaczenie. Nieznaczne hiperglikemie u osoby już zdiagnozowanej będą się pojawiały. Ważne, by nieodpowiednią dietą sobie dodatkowo nie dokładać problemów, czyli nie doprowadzać do znaczących przecukrzeń, które hamują wydzielanie własnej insuliny.
2. Jak poradzić sobie z tzw. brzaskiem, czyli wzrastającym porannym poziomem cukru?
Odpowiedź eksperta: Zjawisko brzasku to poranna hiperglikemia, spowodowana nadmierną produkcją glukozy przez wątrobę. Występuje w obydwu typach cukrzycy. Poranny wzrost glukozy może być spowodowany:
• Wątrobową insulinoopornością (zwykle występuje u osób z otyłością lub stłuszczeniem wątroby)
• Porannym wydzielaniem hormonów stymulujących glukogenezę
• Nadmiernym jedzeniem w godzinach późnowieczornych (wątroba ma z czego produkować glukozę)
• Zbyt późnym jedzeniem śniadania. Kiedy zwlekamy z pierwszym posiłkiem, nie podajemy też na niego insuliny, a to insulina hamuje wątrobową produkcję glukozy.
Aby poradzić sobie z porannym wzrostem glikemii przy cukrzycy typu 2 trzeba zacząć od zmiany diety, jeśli to nie pomoże należy rozważyć zmianę leczenia, np. przyjmowanie insuliny na noc.
3. Czy post przerywany jest dobry w cukrzycy?
Odpowiedź eksperta: Generalnie zarówno dieta bardzo niskokaloryczna, jak i wielogodzinne głodzenie się spowalniają metabolizm. Nie są zalecane osobom z cukrzycą, szczególnie jeśli przyjmują insulinę. Natomiast zdarzają się pacjenci, którzy odnoszą korzyści z postu przerywanego. Jeśli dla danej osoby jest to jedyna metoda umożliwiająca redukcję masy ciała, można ją pod pewnymi warunkami rozważyć. Złota zasada mówi, by spożywać posiłki regularnie, dwa większe – śniadanie i obiad oraz 3 mniejsze – drugie śniadanie, podwieczorek i kolacja. Bardzo ważne jest, by kolacja nie była obfita, ponieważ wówczas stymulujemy wątrobę do produkcji glukozy w nocy. Warto od tego zacząć – zmniejszenia ilości jedzenia wieczorem – bo to naprawdę może dużo zmienić.
Nie wpadaj w te pułapki:
• Zwracaj uwagę, czy przyjmujesz leki zgodnie z zaleceniami. Jeśli podejrzewasz, że możesz czasami zapominać to zawsze wieczorem szykuj sobie tabletki, które masz zażyć rano (są do tego specjalne organizery). Kładź je w widocznym miejscu.
• Uważaj na przekąski typu orzechy, zdrowe, dostarczające dobrych tłuszczów, ale bardzo kaloryczne. Możesz dodać do sałatki czy musli 5-7 orzechów, ale nie powinieneś zjadać na raz 100 gramowego opakowania.
• Wybieraj posiłki, które zapewnią Ci sytość, ale nie są bombą kaloryczną. Mały kotlet z ziemniakami to dwa razy więcej kalorii niż spora porcja sałatki greckiej.
Poniżej znajdą Państwo nagranie webinaru:
Artykuł powstał przy wsparciu firmy Merck
