Rok 2022 był dla osób z cukrzycą bardzo pozytywny w zakresie nowych refundacji. Rozpoczęliśmy go od dobrej wiadomości, jaką była długo wyczekiwana przez nasze środowisko refundacja igieł do penów insulinowych. Ta z pozoru drobna, ale jednak ważna potrzeba diabetyków pozostawała niezaspokojona przez wiele dziesięcioleci. Po wprowadzeniu do refundacji pierwszych igieł w styczniu 2022 roku, szybko refundacja ta była rozszerzana o kolejne długości i producentów.

Następne miesiące minionego roku upłynęły pod hasłem zabiegania o refundację nowoczesnych systemów do ciągłego monitorowania glikemii. Wprowadzenie do refundacji tych systemów wymagało wiele wysiłku ze wszystkich stron, również od członków PSD, którzy podpisywali petycje w tej sprawie. Po początkowych zapowiedziach wprowadzenia do refundacji tylko jednego z tych nowoczesnych systemów, ale za to dla szerokiej grupy pacjentów, udało się także dołączyć inne systemy dla osób z cukrzycą typu 1 oraz osprzęt do pomp bezdrenowych. Z refundacji tych nowoczesnych urządzeń możemy korzystać od stycznia br., co jest prawdziwym przełomem w leczeniu i monitorowaniu cukrzycy w Polsce.

We wrześniu 2022 roku nastąpiło rozszerzenie bardzo wąskich wcześniej kryteriów refundacyjnych dla nowoczesnych leków, tzw. flozyn i inkretyn, o co PSD również usilnie zabiegało przez długi czas. Do nowych refundacji dołączono grupę leków zwanych gliptynami, leczenie którymi dodatkowo od listopada jeszcze potaniało. Aby wyjaśnić nie najprostsze kryteria refundacyjne dla powyższych nowoczesnych leków, w październiku 2022 roku Ministerstwo Zdrowia wydało specjalny komunikat, bardzo pomocny zarówno dla lekarzy, jak i dla pacjentów.

Ubiegły rok pokazał również coraz lepsze funkcjonowanie wprowadzonego w 2021 roku programu lekowego dla pacjentów z cukrzycowym obrzękiem plamki (DME). Wcześniej ogromne koszty leczenia tego powikłania cukrzycy znacznie utrudniały ratowanie wzroku, jednak po ponad roku funkcjonowania wiadomo już, że wprowadzenie programu lekowego było wielkim krokiem naprzód w kierunku skutecznego leczenia i zapobiegania utracie wzroku u diabetyków.

Nierozwiązanym problemem pozostaje kwestia leczenia zespołu stopy cukrzycowej. W Polsce przeprowadza się blisko 9 tysięcy amputacji kończyn dolnych z powodu cukrzycy rocznie, a propozycja usprawnienia systemu leczenia ran przewlekłych i zespołu stopy cukrzycowej złożona przez ekspertów jesienią 2020 roku pozostaje nierozpatrzona przez Ministerstwo Zdrowia. PSD cały czas stara się o wprowadzenie pozytywnych zmian w tym zakresie, za co we wrześniu 2022 roku zostaliśmy odznaczeni wyróżnieniem „Zasłużeni dla leczenia ran” Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran.

Rok 2022 był drugim rokiem obowiązywania w Polsce tzw. podatku cukrowego, czyli opłaty nakładanej na sprzedaż napojów słodzonych cukrem, w celu ograniczenia ich masowej konsumpcji. Mimo wcześniejszych deklaracji decydentów wpływy z tego podatku nie są odrębnie ewidencjonowane, a dotychczas przekazywane sprawozdania z wydawania środków są zauważalnie skromne. Na razie wpływy z podatku nie są też przeznaczane bezpośrednio na potrzeby osób z cukrzycą, mimo starań naszego środowiska. W planie finansowym na 2023 rok przychody z opłaty cukrowej oszacowano na ponad 2 miliardy zł, o których wykorzystanie na rzecz pacjentów diabetologicznych będziemy cały czas zabiegać.

W naszych staraniach o poprawę sytuacji polskich diabetyków znaczną pomoc stanowi Parlamentarny Zespół ds. Cukrzycy pod przewodnictwem poseł Ewy Kołodziej. W 2022 roku, tak jak w latach poprzednich, zespół spotykał się regularnie, a podejmowane dyskusje były bardzo wartościowe i przekładały się na konkretne, pozytywne działania ze strony decydentów. Również zorganizowane przez Zespół razem z PSD obchody Światowego Dnia Cukrzycy w Sejmie okazały się dużym sukcesem, szerząc profilaktykę i świadomość cukrzycy w polskim Parlamencie.

Także politycy na arenie międzynarodowej docenili powagę cukrzycy. W listopadzie Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie zapobiegania cukrzycy oraz poprawy leczenia i lepszej opieki nad diabetykami w Unii Europejskiej. To ważny krok naprzód w kierunku odwrócenia trendu rosnącej liczby przypadków cukrzycy, poprawy leczenia tej choroby i jej powikłań oraz rozwiązania problemu nierówności i rozbieżności w dostępie do opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej.

Ubiegły rok w dużej mierze upłynął pod znakiem wojny w Ukrainie. Od samego początku PSD bardzo angażuje się w pomoc humanitarną, od pierwszych dni wojny utrzymując stały kontakt z ukraińskimi stowarzyszeniami diabetyków oraz Międzynarodową Federacją Diabetologiczną (IDF). Nasza pomoc koncentruje się oczywiście na osobach z cukrzycą, zarówno tych, które zostały w ogarniętej wojną Ukrainie, jak i tych, które uciekły do Polski. PSD otrzymało w ubiegłym roku w szczególności trzy wysokie darowizny na ten cel: 348 sensorów FreeStyle Libre dla ukraińskich dzieci z cukrzycą, darowiznę z firmy Medtronic w kwocie 200 000 zł, z której zakupiono leki oraz 100 000 dolarów z organizacji humanitarnej Direct Relief na bony do aptek i sklepów spożywczych dla uchodźców. Kilkadziesiąt Oddziałów i Kół PSD w całej Polsce utworzyło specjalne punkty pomocowe, gdzie z ogromnym oddaniem i zaangażowaniem nasi działacze pomagają uchodźcom. PSD pośredniczyło także w przekazywaniu darów dla Ukrainy, w szczególności od diabetyków belgijskich oraz pod koniec roku od diabetyków australijskich, którzy przekazali prawie 700 kg akcesoriów diabetologicznych. Nasza pomoc w tym zakresie będzie trwała nadal w 2023 roku.

Działalność PSD w minionym roku koncentrowała się także na powrocie do względnej normalności po najcięższych etapach pandemii COVID-19. Wprawdzie pandemia zabrała nam sporo członków, ale powstały także dwa nowe Koła: w Pielgrzymce (woj. dolnośląskie) oraz Koło Młodych Diabetyków w Szczecinie – tutaj szczególnie nas cieszy otwartość młodych ludzi na przynależność do naszych struktur. Zasłużonych działaczy odznaczamy nowymi odznakami „Złote Serce” oraz „Ambasador PSD”. W kwietniu spotkaliśmy się w Warszawie na kolejnej już edycji szkolenia liderów, której uczestników należy pochwalić za pilność i zaangażowanie. Przyznane w ubiegłym roku po raz pierwszy dofinansowania w ramach nowo uruchomionego programu Małe Granty PSD umożliwiły 22 Oddziałom i Kołom realizację różnych pożytecznych przedsięwzięć.

PSD było także organizatorem letniego obozu młodzieżowego Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF), który okazał się bardzo dużym sukcesem, głównie za sprawą wysiłków gospodarzy – Oddziału Rejonowego PSD w Złotoryi. Od jesieni PSD jest patronem nowo uruchomionych studiów podyplomowych na kierunku edukator diabetologiczny w Wyższej Szkole Zdrowia w Gdańsku, na których słuchacze uzyskują wiedzę niezbędną do wspierania diabetyków w procesie leczenia. Z kolei Ministerstwo Edukacji i Nauki doceniło materiały edukacyjne PSD na rzecz dzieci z cukrzycą powstałe w ramach programu KiDS, we współpracy z Międzynarodową Federacją Diabetologiczną (IDF) oraz Międzynarodowym Towarzystwem na rzecz Dzieci i Młodzieży z Cukrzycą (ISPAD). Materiały te zostały przed nowym rokiem szkolnym przekazane nauczycielom w całej Polsce.

Mamy nadzieję, że rok 2023 przyniesie kolejne pozytywne zmiany dla diabetyków oraz umożliwi niezakłóconą realizację celów statutowych Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

Anna Śliwińska
Prezes ZG PSD