Główną przyczyną śmierci w krajach uprzemysłowionych jest nagłe zatrzymanie akcji serca. W Europie przeżywa tylko 8 proc. osób, u których wystąpiło zatrzymanie akcji serca poza szpitalem. W wypadku diabetyków ryzyko wystąpienia OHCA jest wyższe.
Holenderscy naukowcy z uniwersytetów w Amsterdamie i w Utrechcie porównali skuteczność popularnie stosowanych w cukrzycy typu 2 leków pod kontem zmniejszenia ryzyka wystąpienia OHCA. Badanie, będące częścią wspieranego finansowo przez UE projektu ESCAPE-NET, wykazało, że leki z pochodnymi sulfonylomocznika ograniczają ryzyko wystąpienia OHCA skuteczniej niż leki z metforminą. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „British Journal of Clinical Pharmacology”.
Wyniki badań 219 pacjentów z cukrzycą, u których w latach 2005–2011 doszło do zatrzymania akcji serca, porównano z wynikami uzyskanymi w grupie kontrolnej 697 osób chorujących na cukrzycę, bez doświadczenia zatrzymania akcji serca. W obu grupach średni wiek pacjentów wynosił około 71 lat, a ponad 75 proc. z nich stanowili mężczyźni. Wykorzystane w badaniu dane pochodziły z bazy Amsterdam Resuscitation Studies (ARREST) oraz z PHARMO Database Network, w której znajdują się informacje dotyczące wydawania leków w sieci aptek.
Naukowcy odkryli, że przyjmowanie pochodnych sulfonylomocznika w monoterapii lub w połączeniu z metforminą powoduje skuteczniejsze zmniejszenie ryzyka wystąpienia OHCA niż leczenie samą metforminą.
– Metformina jest zazwyczaj leczeniem pierwszego rzutu, a jeśli jest nieskuteczna, stosuje się pochodne sulfonylomocznika. Co wskazuje, że cukrzyca u pacjentów przyjmujących metforminę jest mniej zaawansowana. To zdaje się potwierdzać tezę, że leki sulfonylomocznikowe zmniejszają ryzyko zatrzymania akcji serca – wyjaśnia dr Hanno Tan z Uniwersytetu w Amsterdamie, kierownik projektu ESCAPE-NET i współautor badania.
Porównano również poszczególne leki sulfonylomocznikowe: glibenklamid, gliklazyd, glimepiryd i tolbutamid. Stwierdzono, że gliklazyd (ale nie glibenklamid), zmniejsza ryzyko wystąpienia OHCA skuteczniej niż glimepiryd. Związek między przyjmowaniem tolbutamidu a ryzykiem wystąpienia OHCA nie był istotny statystycznie.
– Wyniki tego badania przybliżają nas do zrozumienia, jak uniknąć nagłego zatrzymania akcji serca. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby potwierdzić nasze ustalenia. Mamy nadzieję, że w przyszłości będziemy mogli dostosować profilaktykę, przepisując leki zgodnie z profilem genetycznym danej osoby – podsumował dr Tan.
Projekt ESCAPE-NET (European Sudden Cardiac Arrest network: towards Prevention, Education and NEw Treatment) łączy 18 partnerów akademickich, badawczych, publicznych i handlowych z 10 krajów europejskich. Jego uczestnicy wykorzystują dostępne dane do badań w celu poprawy profilaktyki i leczenia nagłego zatrzymania akcji serca.
