W dobie kolejnej fali pandemii COVID-19 niezwykle istotne jest przestrzeganie podstawowych zasad, takich jak:
- Noszenie prawidłowo założonej maseczki (przypomnienie – zdjęcie 1)
- Częste mycie rąk wodą i mydłem trwające 40-60 sekund (przypomnienie – zdjęcie 2)
- Zachowanie dystansu społecznego (1-1,5 metra)
Zdjęcie 1. Prawidłowe i nieprawidłowe noszenie maseczki ochronnej.
Zdjęcie 2. Prawidłowa higiena rąk według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Infografika pochodzi z wytycznych WHO (https://www.cmj.org.pl/clean-care/higiena-rak-wytyczne-who-draft.pdf)
Biorąc pod uwagę, że pandemia COVID-19 trwa już od 11 marca 2020 roku, pojawiły się wyniki wielu badań, w których oceniano efektywność powyższych metod w zapobieganiu zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2.
Na łamach czasopisma Lancet ukazała się zbiorcza analiza wyników 44 badań przeprowadzona przez Chu i wsp. Zachowanie zalecanego dystansu społecznego wiązało się z obniżeniem o 85% ryzyka zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Prawidłowe noszenie maseczki ochronnej wiązało się z obniżeniem o 66% ryzyka zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Oczywiście stopień ochrony przed SARS-CoV-2 był zależny od rodzaju wykorzystanej maseczki ochronnej (stopień ochrony: maseczka KN95>>>maseczka chirurgiczna), natomiast należy zaznaczyć że wykorzystanie obojętnie której maseczki było związane z istotnym obniżeniem ryzyka zachorowania [1].
W nowszej zbiorczej analizie wyników 72 badań, opublikowanej na łamach British Medical Journal, przeprowadzonej przez Talic i wsp. także podsumowano efektywność higienicznego mycia rąk, noszenia maseczki ochronnej i zachowania dystansu społecznego w walce z COVID-19. W przypadku prawidłowego higienicznego mycia rąk stwierdzono obniżenie o 51% ryzyka zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Z kolei noszenie maseczki ochronnej było związane z obniżeniem o 53% ryzyka zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Zachowanie dystansu społecznego prowadziło do obniżenia o 25% ryzyka zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 [2].
UWAGA!!! Istotnym problemem jest używanie masek materiałowych oraz wielokrotne używanie maseczek jednorazowych. Należy pamiętać, że wielokrotne używanie maseczki (często już wilgotnej) jak i nieprawidłowe jej zdejmowanie może zadziałać przeciw skutecznie i zwiększać tym samym ryzyko zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. W przypadku masek materiałowych ich fizyczne właściwości, ponowne użycie, częstotliwość i skuteczność czyszczenia oraz zwiększone zatrzymywanie wilgoci może być przyczyną braku ich skuteczności w zapobieganiu zakażeniu. W artykule autorstwa Szarpaka i wsp. jednoznacznie wykazano, że maski medyczne (min. chirurgiczne) skuteczniej chroniły przed zakażeniami wirusowymi w porównaniu do masek materiałowych [3].
Podsumowując, stosowanie się do trzech prostych zasad: PRAWIDŁOWEGO NOSZENIA MASECZKI OCHRONNEJ, PRAWIDŁOWEGO I CZĘSTEGO HIGIENICZNEGO MYCIA RĄK ORAZ ZACHOWANIA ODPOWIEDNIEGO DYSTANSU SPOŁECZNEGO stanowi potężną ochronę przed COVID-19.
Pamiętajmy o tym, ponieważ powyższe zasady mogą uratować nam i naszym bliskim zdrowie i życie.
Stanisław Surma,
student medycyny, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Monika Romańczyk,
studentka medycyny, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak,
Rektor Uczelni Medycznej im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Bibliografia
- Chu D.K., Akl E.A., Duda S. i wsp. Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Lancet 2020; 395(10242): 1973-1987.
- Talic S., Shah S., Wild H. i wsp. Effectiveness of public health measures in reducing the incidence of covid-19, SARS-CoV-2 transmission, and covid-19 mortality: systematic review and meta-analysis. BMJ 2021; 375: e068302.
- Szarpak Ł., Smereka J., Filipiak K.J., Ładny J.R., Jaguszewski M. Cloth masks versus medical masks for COVID-19 protection. Cardiol J 2020; 27(2): 218-219.
