Wielu pacjentów prowadzi nadal tradycyjne „dzienniczki diabetyka”, gdzie zapisuje swoje pomiary poziomu glukozy. Często są one naprawdę pomocne w wyrównaniu glikemii, ale żeby tak było, muszą być one czytelne, i to nie tylko dla samego pacjenta. Takie dzienniczki często dostają pacjenci w poradni, ale jest w nich za mało miejsca do zapisywania, jeżeli częściej niż dwa-trzy razy w ciągu dnia mierzymy glikemię.
Dziś do poradni przyszła Pani Monika (imię fikcyjne) ze swoim dzienniczkiem i pozwoliła mi zrobić to zdjęcie. Sami Państwo oceńcie, czy da się cokolwiek wywnioskować z tych zapisków. Nawet Pani Monika nie mogła się zorientować w tych notatkach. Radzę pacjentom, aby kupić zwykły zeszyt i poświęcić jedną stronę na jeden dzień, a wtedy nasza współpraca będzie dużo lepsza. Każdy, kto prowadził takie zapisy wie, jakie to męczące, więc lepiej ułatwić sobie pracę.
Często doradzam pacjentom, żeby notowali, kiedy mają poziom glukozy za wysoki lub za niski i dlaczego tak się stało. Nie zawsze będzie to związane z „ciastem na imieninach”, ale może to być np. stres (wizyta u dentysty). Wizyty w poradni są zwykle co 3-4 miesiące i kiedy pielęgniarki sczytają wyniki z naszego glukometru, to już nie będziemy pamiętać co się stało w ubiegłym miesiącu, kiedy nagle poziom glukozy wynosił 250 mg/dl lub 50 mg/dl. Wspólna analiza tych wyników i samoobserwacji pomoże nam uniknąć takich groźnych sytuacji w przyszłości i/lub zmodyfikować leczenie.
Pacjenci stosujący doustne leki przeciwcukrzycowe i/lub analogi GLP powinni dokonywać pomiarów glikemii zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego: raz w tygodniu skrócony profil glikemii (na czczo i po głównych posiłkach) i codziennie jedno badanie o różnych porach dnia.
Chorzy z cukrzycą typu 2., którzy są leczeni stałymi dawkami insuliny, powinni wykonywać codziennie 1–2 pomiary glikemii i, dodatkowo raz w tygodniu, określać skrócony profil glikemii (na czczo i po głównych posiłkach), a także, raz w miesiącu, dobowy profil glikemii (na czczo, przed każdym głównym posiłkiem, jedną lub dwie godziny po każdym głównym posiłku, przed snem). Większość pacjentów stosujących insulinoterapię metodą wielokrotnych wstrzyknięć powinna wykonywać samodzielny pomiar stężenia glukozy we krwi:
• zarówno przed, jak i po posiłkach,
• przed snem,
• przed planowanym wysiłkiem fizycznym,
• przy podejrzeniu obniżonej wartości glikemii,
• przed czynnościami, przy wykonywaniu których hipoglikemia jest szczególnie niebezpieczna, np. w czasie prowadzenia samochodu.
I jeszcze jedna praktyczna informacja: glukometr i jego etui można, a nawet trzeba, myć! Resztki krwi na aparacie są świetną pożywką dla bakterii i nie wyglądają estetycznie.
Mgr Ewa Dygaszewicz
Dietetyczka i edukatorka diabetologiczna
Prezes Pomorskiego Oddziału Wojewódzkiego PSD
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych z cukrzycą 2021, Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Diabetologia Praktyczna 2020, tom 6, nr 1
