Osobom przyjmującym leki przeciwcukrzycowe (metforminę) zaleca się stałe monitorowanie poziomu witaminy B12 i jej suplementowanie w razie niedoborów. Jak powinny układać sobie jadłospis?
- Układając dietę dla diabetyka należy brać pod uwagę nie tylko indeks glikemiczny (IG) poszczególnych produktów, ale także ładunek glikemiczny (ŁG) całego posiłku
- Wpływ na wartość IG w produktach żywnościowych zależy od ilości i rodzaju węglowodanów, w tym również od stopnia dojrzałości owoców – im bardziej dojrzałe, tym mają wyższy IG
- Badania wykazują, że w rozsądnej dawce kawa ma korzystny wpływ na glikemię, a nawet na zapobieganie cukrzycy. Ale alkohol należy wykluczyć z listy spożywanych produktów
Umiejętnie dobrana diety ograniczy rozwój cukrzycy, zaś niewłaściwa może przyczynić się do poważnych powikłań.
Jak skomponować dietę tak, aby nie wiązała się ona z większymi wyrzeczeniami, ale była różnorodna, zbilansowana i dostarczała wszystkich niezbędnych składników – radzi Katarzyna Lichosik, konsultant dietetyczny TU Zdrowie.
Indeks glikemiczny a ładunek glikemiczny
Ponieważ cukrzyca typu II dotyka najczęściej osoby z nadwagą i otyłością, przede wszystkim powinny one postawić na redukcję masy ciała przy jednoczesnym komponowaniu posiłków w taki sposób, aby były one pełnowartościowe i nie powodowały szybkiego wzrostu poziomu glukozy we krwi.
Zatem układając dietę należy brać pod uwagę nie tylko indeks glikemiczny (IG) poszczególnych produktów, ale także ładunek glikemiczny (ŁG) całego posiłku.
Pojęcie indeksu glikemicznego odnosi się do produktów, które zawierają w sobie węglowodany, szeregując produkty żywnościowe na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy we krwi i tempa, w jakim to stężenie przyrasta.
Zasada jest taka: im produkt ma wyższy indeks glikemiczny, tym szybciej wzrasta glikemia po jego spożyciu.
Z kolei ładunek glikemiczny (ŁG) całego posiłku, który uwzględnia także proporcje poszczególnych produktów użytych do jego przygotowania.
Przykład I: arbuz plus białko i tłuszcz roślinny
Potocznie twierdzi się, że osoby z cukrzycą powinny unikać produktów mających wysoki indeks glikemiczny, co oznaczałoby wykluczenie z ich diety na przykład arbuza (IG 75). Ale wspomnianego arbuza można połączyć z innymi produktami, które zawierają na przykład białko i tłuszcz roślinny spowalniające przyrost glukozy we krwi. Jeśli dodamy do niego białko w postaci chudego sera: twarożku lub fety, lub tłuszcz w postaci orzechów, to cały taki posiłek będzie miał niższy ładunek glikemiczny.
Przykład II: ziemniaki plus białko, tłuszcz i zielone warzywa
Innym przykładem są ziemniaki, które co do zasady mają wysoki IG. Ale jeśli dodamy je do sałatki w połączeniu z białkiem i tłuszczem, a także zielonymi warzywami, to ładunek glikemiczny całego posiłku będzie niższy, a tym samym właściwy dla osób na diecie cukrzycowej. Wszystko zależy więc od kompozycji, ale także od wielkości porcji. W posiłku bardzo ważny jest też błonnik, który obniża indeks glikemiczny, a także daje poczucie sytości.
O czym warto wiedzieć
Im bardziej dojrzałe owoce, tym mają wyższy IG
Wpływ na wartość IG w produktach żywnościowych zależy od ilości i rodzaju węglowodanów, w tym również od stopnia dojrzałości owoców – im bardziej dojrzałe, tym mają wyższy IG, a także metody przetwarzania żywności – im produkt jest bardziej rozgotowany i rozdrobniony, tym wyższy jest jego IG. Przykładem może być marchewka, której indeks glikemiczny na surowo wynosi 16, a po ugotowaniu jego wartość wynosi już 47.
Im produkt jest chłodniejszy, tym ma niższy IG
Dobrym rozwiązaniem będzie więc przygotowanie owsianki na śniadanie dzień wcześniej i schłodzenie jej w lodówce. Ważne, aby podgrzać ją później maksymalnie do temperatury ciała albo zjeść na zimno. Dodatkowo odstawienie owsianki na noc i jej schłodzenie spowoduje, że wytworzy się w niej tzw. skrobia oporna, która nie jest trawiona, ale odgrywa istotną rolę w poprawie glikemii poposiłkowej. Do takiej owsianki można dodać orzechy lub pestki oraz odrobinę świeżych owoców, natomiast należy zrezygnować z syropów (np. klonowego czy z agawy), miodu, dżemu i powideł, soków oraz cukru. Skrobię oporną można wytworzyć również w kaszach poprzez ich krótkie prażenie przed gotowaniem
Im dłuższe przerwy, tym poziom glukozy we krwi bardziej spada, a następnie gwałtownie rośnie po posiłku, a tego należy unikać
Nieduże, najwyżej trzygodzinne przerwy, a jednocześnie utrzymywanie niskiego do średniego ładunku glikemicznego powodują, że poziom glukozy jest na wyrównanym poziomie. Ważne jest spożywanie niewielkich porcji o stałych porach i unikania dłuższych przerw między posiłkami, co jest związane z utrzymaniem stałego poziomu glikemii.
Witamina B12, kawa i alkohol
Osobom przyjmującym leki przeciwcukrzycowe (metforminę) zaleca się stałe monitorowanie poziomu witaminy B12 i jej suplementowanie w razie niedoborów, a także dostarczanie jej w codziennej diecie. Wpływa ona na wiele istotnych procesów w organizmie, jak na przykład wytwarzanie czerwonych krwinek czy regulację pracy układu nerwowego. Tymczasem, jak podkreślają dietetycy, długotrwałe stosowanie metforminy może powodować jej niedobory.
Co z używkami, jak kawa czy alkohol? O ile kawa jest wskazana, bo badania wykazują, że w rozsądnej dawce ma ona korzystny wpływ na glikemię, a nawet na zapobieganie cukrzycy, o tyle alkohol należy wykluczyć z listy spożywanych produktów.
Nie jest wskazane przede wszystkim piwo, które ma bardzo wysoki indeks glikemiczny. Należy pamiętać, że alkohol hamuje uwalnianie glukozy, a tym samym może prowadzić do stanu niedocukrzenia, czyli hipoglikemii, która jest bardzo niebezpieczna dla osób z cukrzycą. Jeśli więc osoba z cukrzycą zdecyduje się nawet na niewielką ilość alkoholu, to powinna sięgnąć również po przekąskę.
Ale zarówno alkohol jak i przekąska to dodatkowe źródło kalorii, co powtarzane może wpłynąć na wzrost masy ciała.
Źródło: www.rynekzdrowia.pl
