Cukrzyca jest najszybciej rozwijającą się chorobą cywilizacyjną. Nazywana niechlubnie największą, niezakaźną epidemią, jest diagnozowana u co jedenastego dorosłego na świecie. W Polsce oprócz dwóch milinów zdiagnozowanych chorych żyje niemal milion osób nieświadomych swojego stanu. Nieleczona cukrzyca może mieć katastrofalny wpływ na nasze zdrowie. Co zaskakujące, najczęściej pomagają ją wykryć regularne badania……… okulistyczne.
Cukrzyca jest najbardziej postępującą chorobą naszej cywilizacji. WHO przewiduje, że za dziesięć lat cukrzyca będzie siódmą najczęstszą przyczyną zgonów. Jest chorobą metaboliczną, charakteryzującą się nieprawidłowym poziomem cukru we krwi. Jej źródłem jest defekt produkcji lub działania insuliny. Hormon wydzielany przez trzustkę, ma zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów. Gdy permanentnie doprowadzamy do hiperglikemii, czyli podwyższonego poziom glukozy we krwi, możemy spowodować uszkodzenia, zaburzenia i niewydolność wielu narządów w organizmie, a szczególnie w narządzie wzroku.
Cukrzycę najczęściej można wykryć właśnie po zmianach kondycji naszego wzroku. Hiperglikemia ma szczególne odzwierciedlenie w ostrości naszego widzenia. Zależnie od poziomu cukru zmienia się stan soczewki oraz naczyń krwionośnych w gałce, które mają wpływ na siatkówkę oka. Początkiem zmian wywołanych przez cukrzycę może być opadająca powieka lub ustawienie się oczu w zezie. Zdarza się, że występują także przejściowe zaburzenia ostrości wzroku i drobne „męty” w polu widzenia. Osoby chore są również bardziej podatne na infekcje rogówkowe i jęczmienie. Jednak problemów ze wzrokiem wywołanych przez cukrzyce może być znacznie więcej.
Często cukrzycy cierpią na „zespół suchego oka”, przy którym doświadczają częstszego łzawienia, wrażenia rozmazania obiektów, na które patrzą i uczucia „piasku pod powiekami”. Oczy są podrażnione, często towarzyszy temu pieczenie oraz zaczerwienienie. Aby przeciwdziałać objawom suchego oka można stosować specjalne preparaty nawilżające, które dodatkowo nawilżą oczy. „Zespół suchego oka to niestety tylko jedno z wielu schorzeń oczu, które wywołuje cukrzyca. Powikłania do jakich prowadzi ta choroba, mogą powodować znaczne pogorszenia naszego wzroku lub nawet jego utratę.” – tłumaczy Tomasz Suliński, ekspert marki Systane Complete.
Cukrzyca może doprowadzić do zmian na dnie oczu czyli retinopatii cukrzycowej. Hiperglikemia zwiększa przepływ krwi w organizmie, w wyniku czego dochodzi do pogrubienia błony gałki ocznej. Skutkuje to zablokowaniem przepływu płynów z i do siatkówki. Uszkodzone komórki siatkówki zaczynają wydzielać specjalne substancje chemiczne, które powodują tworzenie się nowych naczyń krwionośnych. Mają one większą tendencję do pękania i krwawień. Skutkuje to zaburzeniami ostrości widzenia, gorszego widzenia w ciemności, zniekształcenia linii i kształtów oraz pojawienia się w polu widzenia nieostrych, ciemnych plam. Retinopatia w początkowym okresie zostaje bezobjawowa. Wykrywa się ją podczas badania dna oka. Po zdiagnozowaniu lekarz ustala dalszy tok leczenia – leki, terapie laserowe lub zabiegi szpitalne.
Kolejnymi chorobami oczu powodowanymi przez cukrzycę są jaskra i zaćma. Jaskra powstaje przez nieprawidłowe ciśnienie wewnątrz gałki i zbieranie się lub nadprodukcje cieczy wodnistej co powoduje zanikanie włókien nerwu wzrokowego. Objawami tej choroby są między innymi bóle oczu i pieczenie. Zaćma natomiast polega na powstawaniu plamek lub zmętniałych obszarów na zwykle przezroczystej soczewce oka. Plamki utrudniają promieniom słonecznym przedostanie się do siatkówki przez co chory ma problemy z prawidłowym widzeniem. Zarówno nieleczona zaćma jak i jaskra prowadzą do utraty wzroku dlatego nie należy ich lekceważyć. Szybkie wykrycie i rozpoczęcie leczenia może zahamować rozwój chorób. Całkowite ich usunięcie jest możliwe jedynie przez zabieg operacyjny.
Najważniejszą rolę w zapobieganiu rozwojowi powikłań cukrzycy w narządzie wzroku ma sam chory. Cukrzycy powinni dbać o utrzymywanie prawidłowej diety oraz aktywności fizycznej. Chore osoby powinny również zrezygnować z palenia, które podnosi ciśnienie i poziom glukozy we krwi. Najistotniejsze jest jednak regularne poddawanie się kompleksowym badaniom okulistycznym. Szybkie wykrycie wszelkich chorób narządu wzroku towarzyszących cukrzycy, zwiększa szansę na całkowite ich wyleczenie.
Często zapominamy, że nie tylko chorzy, ale również osoby zdrowe powinny co najmniej raz w roku umówić się do okulisty. Poprzez badanie dna oka można wykryć nie tylko cukrzyce, ale również wiele innych chorób m.in.: nadciśnienie tętnicze, choroby naczyń krwionośnych, stwardnienie rozsiane, tętniaki czy nawet nowotwory mózgu.
