Oczne powikłania cukrzycy są główną przyczyną ślepoty lub poważnej utraty wzroku w grupie osób po 20 roku życia.

Cukrzyca ma istotny wpływ na narząd wzroku, a uszkodzenia tego narządu pojawiają się już we wczesnych stadiach choroby. Najczęściej kojarzonymi z cukrzycą powikłaniami okulistycznymi są retinopatia cukrzycowa oraz zaćma, która jest jedną z głównych przyczyn odwracalnego upośledzenia widzenia. Chorujący na cukrzycę są również narażeni na wystąpienie rzadkiego rodzaju jaskry, którą ciężko się leczy, zwanej jaskrą neowaskularną.

Wśród mikronaczyniowych powikłań cukrzycy retinopatia cukrzycowa występuje najczęściej. Retinopatię cukrzycową można podzielić na dwa zasadnicze typy: nieproliferacyjną i proliferacyjną. Istotną różnicą pomiędzy nieproliferacyjnym a proliferacyjnym typem retinopatii cukrzycowej jest to, że w przypadku nieproliferacyjnej retinopatii początkowo nie dochodzi do pogorszenia widzenia, natomiast typ proliferacyjny jest etapem zagrażającym widzeniu.

Po starzeniu się, cukrzyca jest jednym z głównych czynników ryzyka powstania zaćmy. U chorych na cukrzycę obserwuje się nawet pięciokrotnie większe ryzyko rozwoju zaćmy, zwłaszcza w młodym wieku. Chorzy na cukrzycę typu 2 wykazują przyspieszone pogorszenie widzenia i są diagnozowani w młodszym wieku w porównaniu z pacjentami z zaćmą starczą.

Zaćma występuje 3-4 razy częściej u chorych na cukrzycę w wieku poniżej 65 lat oraz dwukrotnie częściej w grupie powyżej 65 lat. Głównymi czynnikami ryzyka są czas trwania cukrzycy i zła kontrola metaboliczna. Chociaż obecnie stosowane techniki operacji zaćmy są bezpieczne i wysoce skuteczne w grupie osób zdrowych, zmienia się to w grupie chorych na cukrzycę.

Częstym objawem po operacji zaćmy jest rozwój zaćmy wtórnej związany ze zmętnieniem torebki tylnej soczewki, a większą częstość występowania zmętnienia torebki soczewki odnotowano u chorych na cukrzycę.

Według danych WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) szacuje się, że 80% niepełnosprawności wzrokowej można zapobiec lub uleczyć poprzez profilaktykę i prowadzenia celowanego leczenia.

Do czynników wpływających na zmniejszenie ryzyka zaniewidzenia w powodu cukrzycy należą:

• Dobra kontrola glikemii oraz udoskonalenie metod jej kontrolowania
• Kontrola cieśnienia tętniczego i gospodarki lipidowej,
• Prowadzenie okulistycznych badań przesiewowych (w raporcie WHO stwierdzono, że” istnieją przekonujące dowody, że systematyczne badania przesiewowe w kierunku cukrzycy mogą istotnie zmniejszyć częstość występowania istotnego upośledzenia wzroku oraz ślepoty”
• W porę zastosowane leczenie laserowe w przypadku cukrzycy i cukrzycowego obrzęku plamki
• Od 2010 roku istotny wkład w zapobieganie ślepocie z przyczyn cukrzycowych miało wprowadzenie do leczenia doszklistkowych zastrzyków z inhibitorem czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego.
• Doszklistkowe iniekcje oraz implanty steroidowe
• Operacje witrektomii

Lek. med. Halina Zarzecka
Specjalista Chorób Wewnętrznych
Diabetolog