Witamina B12 (kobalamina) jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania m.in. układu krwionośnego, nerwowego i pokarmowego. Jej niedobory mogą powodować szereg poważnych konsekwencji zdrowotnych. Niestety objawy zmniejszonego stężenia witaminy B12 bywają niespecyficzne, co utrudnia szybkie rozpoznanie ich przyczyn i rozpoczęcie suplementacji.
Witamina B12 należy do grupy witamin egzogennych, czyli takich, które musimy dostarczyć sobie wraz z pożywieniem, bo organizm sam ich nie wytwarza. Do głównych przyczyn niedoboru kobalaminy zalicza się nieodpowiednią dietę oraz niektóre choroby, w tym cukrzycę.
Badanie stężenia witaminy B12 zaleca się:
• wegetarianom i weganom;
• diabetykom;
• seniorom;
• osobom z przewlekłymi zaburzeniami wchłaniania;
• pacjentom po przebytych operacjach żołądka.
Objawy niedoboru witaminy B12
Jednym z najważniejszych skutków niedoboru witaminy B12 jest niedokrwistość megaloblastyczna. Jej objawy to: osłabienie, trudności z koncentracją, szybkie męczenie się, bóle i zawroty głowy czy duszności. Oprócz tego niedobór witaminy B12 może powodować problemy ze strony układu pokarmowego, takie jak: zaparcia lub biegunki, nudności i wymioty, pieczenie języka, któremu towarzyszy jego powiększenie, utrata smaku, utrata apetytu oraz spadek masy ciała.
Ponieważ witamina B12 jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, o jej niedoborze mogą świadczyć także drętwienie kończyn, zaburzenia równowagi (tzw. zwłaszcza po nagłej zmianie pozycji ciała), zaburzenia chodu, niedosłuch, zaburzenia węchu, niedowład kończyn, zaburzone czucie skórne, problemy z oddawaniem moczu czy osłabienie mięśni. Kobalamina ma też wpływ na nasz nastrój, przez co przy jej obniżonym stężeniu możemy odczuwać rozdrażnienie, wahania nastroju oraz problemy z koncentracją.
Źródła witaminy B12
Kobalamina znajduje się wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Wiele z nich zalecanych jest w diecie osoby z cukrzycą. Są to:
• mięso i podroby (zwłaszcza wątróbka);
• przetwory mięsne;
• ryby (sardynki, pstrąg, szczupak, tuńczyk, łosoś);
• owoce morza;
• jaja;
• mleko i przetwory mleczne (jogurty, kefir, śmietana, sery – głównie żółte);
• drożdże.
Jeśli poziom witaminy B12 jest zbyt niski, co u osób z cukrzycą może zdarzać się częściej niż u zdrowych, należy ją suplementować. Dla większości osób wystarczające będą preparaty doustne z witaminą B12, w przypadku pacjentów z problemami ze strony układu pokarmowego może być konieczne przyjmowanie zastrzyków z kobalaminą.
