Cukrzyca typu 2 bywa niekiedy określana, jako łagodniejsza, ponieważ nie zawsze wymaga podawania insuliny, a przez to samokontrola nie musi być aż tak intensywna, jak ma to miejsce w przypadku osób z „jedynką”. Nie do końca jest to fortunne porównanie. Cukrzyca typu 2 niesie ze sobą wiele wyzwań, a jej leczenia bywa nawet trudniejsze niż w przypadku cukrzycy typu 1. Natomiast regularne monitorowanie cukrów może mieć w tej grupie pacjentów bardzo ważny wymiar edukacyjny i motywujący do większych starań o prawidłowe glikemie.
Samokontrola w cukrzyca uzależniona jest od jej typu i metod leczenia. Jeśli ktoś przyjmuje leki, które nie powodują niedocukrzeń, może kontrolować cukry nawet tylko raz w tygodniu. Im terapia bardziej złożona, tym trzeba intensyfikować pomiary glikemii, np. raz dziennie. Kiedy w grę wchodzi insulina – samokontrola wymaga już systematyczności. W teorii wydaje się to proste, jednak dla pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy często są w starszym wieku, może stanowić to duże wyzwanie.
Problemy z samokontrolą przy cukrzycy typu 2
W przypadku osób z cukrzycą typu 2 często powtarzają się pewne błędy w samokontroli cukrzycy, które negatywnie wpływają na cały proces leczenia:
• Leczenia cukrzycy jest intensyfikowane, a samokontrola nie. Pacjenci dostają zalecenia, by kontrolować cukier 3-4 razy dziennie, a robią to raz dziennie, bo tak robili do tej pory.
• Fragmentaryczność pomiarów – nawet jeśli cukry są mierzone 3-4 razy dziennie, nie oddaje to całej zmienności glikemii. Prawidłowe punktowe wyniki pomiarów mogą sugerować, że kontrola cukrzycy jest dobra, a dopiero wynik hemoglobiny glikowanej wskazuj na coś zupełnie innego.
• Niedostateczne dane o cukrach utrudniają lekarzowi decyzję o intensyfikacji leczenia – trudniej jest mu oszacować, czy zbyt wysoki odsetek hemoglobiny glikowanej to efekt błędów w leczeniu np. z dietą, czy jednak postępu choroby.
• Osoby z cukrzycą typu 2 często nie wymieniają ostrza w nakłuwaczu, przez co pobieranie krwi do badania staje się coraz bardziej bolesne, a opuszki palców uszkodzone.
Stąd coraz więcej mówi się o zasadności refundacji systemów do ciągłego monitorowania glikemii także dla pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy nie stosują intensywnej insulinoterapii. Obecnie warunkiem refundacji dla osób z cukrzycą typu 2 jest przyjmowanie insuliny co najmniej 3 razy na dobę.
Projekt edukacyjny PSD
Polskie Stowarzyszenie Diabetyków we współpracy z dwiema ekspertkami: dr Barbarą Soróbką specjalistką chorób wewnętrznych i diabetologii oraz mgr Mariolą Wozowczyk, specjalistką pielęgniarstwa diabetologicznego zrealizowało projekt edukacyjny, którego celem było zbadanie, jaki wpływ na świadomość przebiegu choroby ma stosowanie systemów do ciągłego monitoringu glikemii. W badaniu wzięły udział osoby z cukrzycą typu 2, które wcześniej nie miały co czynienia z systemami CGM. Uczestnicy projektu (100 osób, podzielone na 2 grupy) przez 4 miesiące stosowali system do ciągłego monitorowania glikemii, a ich wyniki były na bieżąco monitorowane przez pielęgniarkę oraz lekarza.
Stosowanie monitoringu glikemii stało się okazją do reedukcji w zakresie leczenia cukrzycy. Wykorzystując możliwości telemedycyny, ekspertki były na bieżąco w kontakcie z pacjentami, podpowiadając im na bazie aktualnych wyników glikemii, jak powinni modyfikować swoją terapię. Jeśli były ku temu przesłanki, pacjenci dostawali polecenie szybkiej konsultacji z diabetologiem/lekarzem prowadzącym.
Efekty przeprowadzonego projektu
• Dzięki edukacji pacjentów w zakresie efektu glikemicznego posiłków udało się u części chorych poprawić wyrównanie cukrzycy bez konieczności intensyfikacji terapii farmakologicznej (obniżenie GMI, wzrost TIR)
• Uświadomienie hipoglikemii, pozwoliło na zmianę terapii na bezpieczniejszą, na co wcześniej nie było zgody pacjentów, np. z insuliny NPH na insulinę analogową oraz z pochodnych sulfonylomocznika na bezpieczniejsze, nowsze leki hipoglikemizujące.
• Zmiana sposobu żywienia oraz lepsze rozumienie wpływu jedzenia na cukier dzięki CGM ułatwiła niektórym redukcję masy ciała.
• Większość pacjentów uznała, że program zwiększył ich świadomość na temat choroby, poprawił bezpieczeństwo i komfort życia z cukrzycą.
• U większości uczestników stosowanie systemu CGM wpłynęło na zmianę nastawienia do choroby i leczenia cukrzycy.
• Wszyscy chorzy chcieliby nadal korzystać z systemu, jeśli byłby refundowany.
• Wśród osób, które zgłosiły się na konsultację do lekarza, 12 pacjentów otrzymało zmianę leczenia i prawo do refundacji systemu CGM.
Podsumowując warto podkreślić, że system do ciągłego monitorowania glikemii to nie tylko wygoda samokontroli oraz mniejsze ryzyko niedocukrzeń, ale także przydatne narzędzie do zrozumienia cukrzycy i własnego organizmu, także dla pacjentów z cukrzycą typu 2.
Redakcja
