Kampania „Rany pod Kontrolą”

W Polsce aż 1 milion pacjentów zmaga się z ranami trudno gojącymi się, takimi jak odleżyny, owrzodzenia cukrzycowe, owrzodzenia żylne, niedokrwienne czy nowotworowe, co stanowi poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia. Z powodu braku edukacji i prewencji, opóźnień w diagnostyce i niewystarczającego dostępu do skutecznego, holistycznego leczenia, pacjenci często doświadczają przewlekłego bólu i długotrwałych powikłań, często prowadzących do kalectwa. W odpowiedzi na te wyzwania powstała kampania „Rany pod Kontrolą”, której celem jest podniesienie świadomości społecznej na temat złożonych problemów związanych z leczeniem ran oraz poprawa standardów opieki medycznej.

Jakie konkretne działania zostaną podjęte, aby poprawić sytuację pacjentów z ranami w Polsce? W ramach kampanii zainicjowano multidyscyplinarne Porozumienie na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran, które zwraca uwagę na profilaktykę, odpowiednią opiekę nad pacjentem i antyseptyczne zaopatrzenie rany, aby zapobiegać zakażeniom. To pierwsza tego typu inicjatywa łącząca różne środowiska na rzecz podnoszenia wiedzy na temat efektywnego leczenia ran trudno gojących się, profilaktyki oraz poprawy dostępu do racjonalnych i dobrze wycenionych świadczeń.

Czas to tkanka

Problem leczenia ran trudno gojących się w Polsce staje się coraz bardziej poważny. Z danych przedstawionych w Porozumieniu wynika, że rozpoznanie rany przewlekłej można postawić już po 4–6 tygodniach braku postępu w gojeniu. Niestety, niewłaściwe leczenie, polegające głównie na zmianie opatrunków, często trwa miesiącami, a nawet latami. W Polsce jedynie nieliczne ośrodki realizują kompleksowe leczenie ran w ramach finansowania ze środków publicznych. Z tego powodu pacjenci z ranami trudno gojącymi się borykają się z przewlekłym bólem psychicznym i fizycznym, dyskomfortem oraz wykluczeniem społecznym, a ich rodziny przejmują ciężar opieki. Brak odpowiedniej opieki prowadzi do hospitalizacji i zwiększonych kosztów leczenia ran, co generuje dodatkowe obciążenie dla systemu ochrony zdrowia.

„Porozumienie na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran to ważny i konieczny krok w kierunku stworzenia kompleksowego systemu opieki nad pacjentami z ranami trudno gojącymi się. Naszym celem jest wskazanie kierunków zmian i wyznaczenie horyzontu dla dalszych prac, które mają poprawić skuteczność leczenia ran trudno gojących się, zmniejszyć liczbę zakażeń miejsca operowanego czy zmniejszyć liczbę amputacji. Istotne jest również podkreślenie znaczenia wczesnej interwencji i właściwej opieki nad raną. Dużą rolę odgrywa tu również antyseptyka, która polega na odkażaniu rany – eliminacji drobnoustrojów – jest to szczególnie ważne, zwłaszcza w kontekście rosnącej antybiotykoodporności. Dzięki wdrożeniu nowoczesnych technologii, takich jak na przykład zaawansowane opatrunki i terapia podciśnieniowa, chcemy nie tylko przyspieszyć gojenie się ran, ale również zredukować liczbę powikłań. Porozumienie ma stać się podstawą do dalszego rozwoju opieki nad pacjentami, zapewniając im skuteczniejszą terapię i poprawę jakości życia” – mówi prof. dr hab. n. med. Tomasz Banasiewicz, Przewodniczący Rady Ekspertów.

Czas na zmiany w leczeniu ran

Kampania „Rany pod Kontrolą” ma na celu kompleksowe podejście do problematyki ran trudno gojących się, które w Polsce stanowią poważne wyzwanie zdrowotne. Pomimo intensywnej współpracy z działami zakażeń szpitalnych i mikrobiologami nadal w procesie terapii ran trudno gojących się obserwuje się nieuzasadnione stosowanie antybiotyków oraz niezalecanych antyseptyków, takich jak mleczan etakrydyny, kwas borny czy woda utleniona. W Polsce szacuje się, że około 16% wszystkich recept na antybiotyki ma związek z leczeniem ran, co wskazuje na istotny problem w zakresie ich opieki. Owrzodzenia z cechami przewlekłego stanu zapalnego często będącego wynikiem infekcji nie mają szansy na prawidłowy proces gojenia. Brak wdrożenia i implementacji ujednoliconego, opartego na dowodach naukowych oraz wytycznych, postępowania z raną trudno gojącą się może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, w tym amputacji i kalectwa. Ważnym elementem kampanii będzie organizacja warsztatów, które umożliwią pielęgniarkom oraz farmaceutom lepsze zrozumienie problemu ran trudno gojących się i zasad prawidłowego postępowania.

„W Polsce mamy do czynienia z poważnym problemem braku odpowiedniej wiedzy na temat leczenia ran przewlekłych, co jest jednym z największych wyzwań, z jakimi się zmagamy. W dobie antybiotykooporności szczególnie ważna jest edukacja na temat wczesnego zapobiegania infekcjom w ranie poprzez np. dobór odpowiednich produktów. Pielęgniarki odgrywają kluczową rolę w procesie terapeutycznym. Dlatego istotne jest, aby podnosić ich kompetencje w zakresie skutecznych praktyk pielęgnacyjnych oraz terapii wspomagających gojenie ran. W ramach kampanii będziemy kłaść nacisk na rozwój umiejętności personelu medycznego, aby mogli jeszcze lepiej wspierać pacjentów w procesie leczenia. Warsztaty, które planujemy w różnych regionach Polski, mają na celu dotarcie do jak największej liczby specjalistów, co bezpośrednio przełoży się na poprawę jakości opieki i życia pacjentów” – mówi mgr Mariola Łodzińska, Prezes Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych.

Jak farmaceuci mogą zmienić podejście do terapii ran?

Kampania „Rany pod Kontrolą” ma na celu zapewnienie farmaceutom odpowiednich narzędzi i wiedzy, aby mogli skutecznie doradzać pacjentom w zakresie właściwej pielęgnacji ran oraz doboru odpowiednich opatrunków i antyseptyków. Niestety, nadal obserwuje się brak dostępu do wystarczającej wiedzy na temat leczenia ran, co stanowi poważne wyzwanie dla pacjentów oraz personelu medycznego. Porozumienie na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran kładzie szczególny nacisk na rozwój programów edukacyjnych, które dostarczą również farmaceutom niezbędnych informacji oraz praktycznych umiejętności w zakresie opieki nad pacjentem z raną ostrą oraz trudno gojącą się. Pozwoli to na ujednolicenie standardów postępowania w oparciu o najnowsze doniesienia, wytyczne i dowody naukowe związane z postępowaniem z raną, w tym jej antyseptyką czy zastosowaniem specjalistycznych opatrunków, wykluczając w ten sposób stare metody terapii suszenia ran czy stosowania substancji niezalecanych przez gremia ekspertów, w tym miejscowej antybiotykoterapii w maści, kwasu bornego, wody utlenionej, żółtego proszku czy roztworu mleczanu etaktydyny.

„Farmaceuci są istotnym elementem procesu opieki nad ranami, ponieważ pacjenci bardzo często szukają wsparcia i porad właśnie w aptekach[i]. W ramach kampanii „Rany pod Kontrolą” koncentrujemy się na zwiększeniu świadomości farmaceutów na temat skutecznych metod pielęgnacji ran, aby mogli lepiej wspierać pacjentów w ich codziennej opiece. Kluczowe jest, aby farmaceuci byli świadomi swoich kompetencji, szczególnie w zakresie opieki nad ranami krótkotrwałymi i powierzchownymi, gdzie ważne jest dobranie odpowiednich opatrunków i antyseptyków. Powinni również umieć rozpoznać sytuacje wymagające konsultacji ze specjalistą. Dzięki planowanym szkoleniom zyskają niezbędną wiedzę i umiejętności, co przyczyni się do poprawy jakości oferowanej opieki oraz redukcji ryzyka powikłań” – podkreśla dr n. farm. Piotr Merks, Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Farmacji.

Kampania „Rany pod Kontrolą” nie tylko stawia na podnoszenie kwalifikacji personelu medycznego, ale również na poprawę systemu oraz jakości opieki. Nadrzędnym celem jest poprawa jakości życia pacjentów którzy od lat zmagają się z raną trudno gojącą się poprzez edukację, profilaktykę i współpracę w obszarze zdrowia. Pacjent z wygojoną raną trudno gojącą się to nie tylko pacjent, który uniknął tragedii, kalectwa i wykluczenia, ale to pacjent który wrócił do życia rodzinnego oraz życia społecznego. Odciążenie systemu ochrony zdrowia poprzez skuteczne wygojenie, a nie wieloletnie gojenie jest kluczowym wyzwaniem systemowym ochrony zdrowia.

*Wszystkie dane pochodzą z Porozumienia na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran

O kampanii Rany pod Kontrolą

Kampania „Rany pod Kontrolą” ma na celu zwiększenie świadomości społecznej w zakresie problemów związanych z ranami oraz poprawę standardów opieki i leczenia. Głównym celem działań jest podnoszenie wiedzy na temat efektywnego leczenia ran trudno gojących się, profilaktyki ich powstawania oraz dostępu do pomocy w zakresie ran. Inicjatywa dąży do opracowania strategii, która skutecznie zmniejszy ryzyko zakażeń oraz powstawania ran w grupach podwyższonego ryzyka, takich jak pacjenci z cukrzycą czy niewydolnością żylną. Jednym z elementów tej strategii będzie podnoszenie poziomu znaczenia antyseptyki i dekolonizacji ciała dla ograniczenia rozprzestrzeniania się drobnoustrojów i zwalczania antybiotykoodporności. Kampania skupia się na konsolidacji stanowisk środowiska medycznego i społecznego poprzez wypracowanie interdyscyplinarnego Porozumienia na rzecz profesjonalnej terapii ran.

Patronami kampanii są: Europejskie Stowarzyszenie Epidemiologii i Higieny, Federacja Pacjentów Polskich, Izba POLMED, Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA-Poland, Naczelna Izba Aptekarska, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Polska Federacja Szpitali, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Onkologicznych, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Polskie Towarzystwo Gerontologiczne, Polskie Towarzystwo Leczenia Ran, Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej, Polskie Towarzystwo Naukowe Leczenia Ran i Organizacji Opieki, Polskie Towarzystwo Opieki Farmaceutycznej, Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki, Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego, Polskie Towarzystwo Prehabilitacyjne, Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne, Stowarzyszenie pielęgniarkicyfrowe.pl, Technomed, Towarzystwo Chirurgów Polskich, Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET oraz Związek Zawodowy Pracowników Farmacji.

Opiekę merytoryczną nad kampanią sprawuje Rada ekspertów w składzie:

dr hab. n. med. Tomasz Banasiewicz, Przewodniczący Rady, Kierownik Oddziału Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej Szpitala Klinicznego im. H. Święcickiego w Poznaniu
dr hab. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran, członek Zespołu d/s opracowania procedur w zakresie zespołu stopy cukrowej przy Ministrze Zdrowia
dr n. med. Przemysław Lipiński, Członek Zarządu PTLR, Członek Towarzystwa Chirurgów Polskich oraz Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran
mgr Mariola Łodzińska, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych
mgr Jolanta Dynarska, Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran
dr n. farm. Piotr Merks, Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Farmacji
farm. Marek Tomków, Prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej

Inicjatorem Kampanii jest Schulke.

Tutaj znajdą Państwo Porozumienie na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran, które zwraca uwagę na profilaktykę, odpowiednią opiekę nad pacjentem i antyseptyczne zaopatrzenie rany, aby zapobiegać zakażeniom.

Więcej informacji na temat kampanii można znaleźć na stronie internetowej: www.ranypodkontrola.pl.