Właściwie dobrana długość igły nie tylko determinuje technikę wykonania iniekcji, ale przede wszystkim gwarantuje poprawne podanie insuliny, co wpływa w oczywisty sposób na wyrównanie cukrzycy.
Poglądy na temat optymalnej długości igieł do podawania insuliny ewoluowały w czasie. Początkowo uważano, iż należy stosować dłuższe igły. Okazało się jednak, iż grubość warstwy naskórka i skóry właściwej u większości ludzi wynosi tylko 2 mm i nie zależy od masy ciała, płci, wieku ani pochodzenia etnicznego. Natomiast grubość podskórnej tkanki tłuszczowej, a więc docelowego miejsca gdzie wstrzykuje się insulinę jest zmienna i może znacznie wahać się od 2 do kilkunastu mm, w zależności od wymienionych powyżej czynników jak również lokalizacji na ciele.
Optymalna głębokość podawania insuliny to 4-5 mm. Wówczas mamy pewność, iż insulina została podana we właściwe miejsce. Używanie długich igieł wiąże się z ryzykiem podania insuliny domięśniowo, co może być bolesne, sprzyja powstaniu krwawienia, infekcji a przede wszystkim przyspiesza wchłanianie insuliny. Grozi to rozchwianiem cukrzycy oraz zwiększa ryzyko wystąpienia hipoglikemii. Dlatego preferowane jest stosowanie krótszych igieł, o długości 4-5 mm, co upraszcza wykonanie iniekcji. Wykonuje się ją wtedy prostopadle (pod kątem 90 stopni) do powierzchni skóry. W większości przypadków, poza wybitnie szczupłymi osobami, nie jest wymagane uformowanie fałdu skórnego.
W przypadku igieł o długości 6 mm chcąc uniknąć unoszenia fałdu skórnego iniekcję należy wykonać pod kątem 45 stopni do powierzchni skóry. W tej sytuacji insulina zostanie podana na głębokość 0,7 x 6, czyli około 4 mm. Należy zwrócić uwagę na takie ułożenie igły, aby ścięta płaszczyzna znajdowała się „u góry”. Wykonując iniekcję igłą o długości 8 mm w miejscu wykonania wstrzyknięcia powinno się uformować fałd skórny. Należy uchwycić skórę i podskórną tkankę tłuszczową pomiędzy kciuk i palec wskazujący. Trzeba zwrócić uwagę, aby nie uchwycić przylegającej warstwy mięśni, co w niektórych sytuacjach bywa niełatwe do wykonania. Tak uformowany fałd należy trzymać aż do wyciągnięcia igły po wykonanej iniekcji, co w praktyce trwa nawet kilkadziesiąt sekund.
Zdarza się, iż starsze osoby, mające problemy ze wzrokiem nie widzą dobrze krótszej, cieńszej igły. Z tego powodu nie należy zabraniać im stosowania dłuższych igieł gdyż umożliwi im to lepszą kontrolę wzrokową wykonywanego wstrzyknięcia. Należy wówczas zadbać o dobranie optymalnej techniki iniekcji i podkreślić konieczność uformowania fałdu, czy wykonywania zastrzyku pod kątem 45 stopni.
dr n. med. Przemysław Witek
Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych UJ CM
