Insulina musi być podawana w iniekcjach przy pomocy wstrzykiwaczy zwanych też penami. Dodatkowym akcesorium, bezpośrednio wkłuwanym w ciało chorego jest igła. Jest ona na tyle cienka, że iniekcja jest praktycznie bezbolesna. Należy jednak pamiętać, iż wbicie igły podczas podawania insuliny narusza powłokę ochronną skóry a więc powinno być wykonane w warunkach sterylnych.

Rodzi się pytanie jak często wymieniać igły we wstrzykiwaczu insulinowym? Spotyka się opinie, iż igły do penów można wykorzystywać kilka razy, dopóki iniekcje nie będą odczuwalne. Jednak z każdym kolejnym użyciem tej samej igły dochodzi do deformacji kształtu, poszerzenia jej ostrza, przez co wkłucie staje się dla otaczających tkanek bardziej traumatyzujące.

Kilka słów o tzw. pakietach startowych
W polskich aptekach przy zakupie opakowania insuliny chorzy otrzymywali w formie gratisu po jednej igle na 1 penfill/wstrzykiwacz. W założeniu miał to być pakiet startowy dla pacjenta a wykształcił się mylny schemat używania, rzekomo sugerujący „żywotność” jednej igły na zależnie od dawki kilka, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt podań. Jednak zgodnie z zaleceniami producenta igły do insuliny to produkty jednorazowego użytku i należy wymieniać je po każdym podaniu insuliny. Tylko takie postępowanie gwarantuje sterylność iniekcji, bezbolesność wkłucia a także zmniejszenie ryzyka powikłań miejscowych.

Gdzie i jak najlepiej wyrzucić zużytą igłę?
Zużyte, niezabezpieczone igły są niebezpiecznym odpadem medycznym nie tylko dla środowiska, ale przede wszystkim dla personelu zajmującego się wywozem i utylizacją śmieci. Obecnie nie ma, niestety szczegółowych przepisów odnośnie postępowania z takimi odpadami w warunkach domowych, ale w imię troski o środowisko i innych ludzi powinniśmy je odpowiednio zabezpieczyć. Powinno się umieścić je w oznakowanych twardościennych pojemnikach, co uchroni przypadkowe osoby przed skaleczeniem tymi przedmiotami. Po wypełnieniu pojemnika zalecane byłoby oddać go do instytucji zajmującej się utylizacją tego typu odpadów. Informacje na ten temat można uzyskać w swojej przychodni, aptece, punkcie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, lokalnej stacji sanitarnoepidemiologicznej, urzędzie gminy.

Jakie są korzyści ze zmiany igieł?
Wymiana igieł po każdym wstrzyknięciu, zgodnie z zaleceniami edukatorów diabetologicznych oraz wytycznymi producenta przyniesie korzyści w postaci redukcji powikłań miejscowych, lepszej kontroli cukrzycy, mniejszej liczby epizodów hipoglikemii, mniejszego zużycia insuliny.

dr n. med. Przemysław Witek
Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych UJ CM