Polskie Stowarzyszenie Diabetyków to organizacja zrzeszająca pacjentów z cukrzycą, ich rodziny i bliskich wokół problemu diabetes mellitus – przewlekłej choroby metabolicznej, która mimo iż nie jest chorobą zakaźną, nosi znamiona światowej epidemii.

Liczby wskazują, że ponad 8% Polaków jest dotkniętych cukrzycą. Liczba chorych ciągle rośnie, a ich wiek obniża się. To wszystko sprawia, że cukrzyca staje się coraz poważniejszym problemem społecznym, ale także coraz większym wyzwaniem dla systemu ochrony zdrowia.

Podstawowym celem statutowym Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków jest edukacja osób z cukrzycą i ich bliskich w zakresie życia z chorobą. Zajmujemy się także integracją społeczności pacjentów i ich rodzin. Ponadto reprezentujemy diabetyków przed władzami państwowymi i zabiegamy o jak najlepsze warunki i dostępność do leczenia oraz propagujemy świadomość cukrzycy w społeczeństwie.

W sposób ciągły organizujemy szereg wydarzeń edukacyjnych, informacyjnych, konferencji, spotkań, warsztatów, pogadanek, prowadzimy badania przesiewowe, drukujemy materiały edukacyjne (w tym wydajemy bezpłatny miesięcznik), organizujemy wyjazdy rehabilitacyjne i edukacyjne, zapewniamy wsparcie psychologiczne, wyposażamy pacjentów w sprzęt (np. glukometry), jak również walczymy z samotnością i wykluczeniem społecznym. Wszystko to nie tylko dla samych chorych, ale także ich opiekunów, którzy nierzadko bez odpowiedniego nakierowania i edukacji nie są w stanie prawidłowo opiekować się swoim chorym.

W czasach, w których coraz więcej osób żyje samotnie, z dala od najbliższych, nasze stowarzyszenie kładzie spory nacisk na integrację chorych, oferując im także zajęcia “poza cukrzycowe”, celem zapobiegania występowaniu depresji i poczucia osamotnienia. Wszystkie te zajęcia dostosowane są do możliwości osób chorych, starszych, dodatkowo niepełnosprawnych.

W latach 50-tych XX-ego wieku zaczęły powstawać pierwsze kluby pacjentów diabetologicznych przy przychodniach i poradniach cukrzycowych. Grupy osób dotkniętych cukrzycą spotykały się, aby w zespołach lepiej poznawać uwarunkowania tej choroby, zasady leczenia i zapobiegania wielu groźnym powikłaniom prowadzącym m.in. do utraty wzroku, schorzeń nerek, uszkodzeń nerwów i amputacji kończyn dolnych.

Uczono się stosowania na co dzień diety, zapobiegania powstawaniu hipo- i hiperglikemii oraz kwaśnicy ketonowej. Mijały lata, przybywało diabetyków i wobec braku formalnych uwarunkowań prawnych wszystko kończyło się “na Polaków rozmowach”.

Początek lat 80-tych przyniósł nowe impulsy organizacyjne. Grupa inicjatywna z Bydgoszczy zarejestrowała dnia 19 czerwca 1981 roku stowarzyszenie zrzeszające osoby chore na cukrzycę, które aktualnie występuje pod nazwą Polskie Stowarzyszenie Diabetyków.

Jesteśmy najstarszym, a jednocześnie jednym z największych stowarzyszeń pacjentów w Polsce. Obecnie liczymy blisko 330 oddziałów i kół na terenie całego kraju, zrzeszających w sumie około 55 000 pacjentów.

Rola Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków zmieniała się na przestrzenia lat. Początki działania organizacji przypadały na czasy bez glukometrów, z ograniczoną dostępnością do insulin odzwierzęcych, brakiem igieł i strzykawek dostosowanych do podawania insuliny, niedostępnością materiałów edukacyjnych dla pacjentów.

Więcej o początkach działalności PSD tutaj: https://diabetyk.org.pl/40-lat-polskiego-stowarzyszenia-diabetykow/

Dzięki zaangażowaniu pacjentów, którzy chętnie zrzeszali się w naszej organizacji, sytuacja chorych na cukrzycę powoli zaczynała się zmieniać. Po transformacji ustrojowej w roku 1989 rozpoczęły się dla polskich diabetyków zmiany systemowe, w których PSD brało czynny udział, będąc partnerem dla władz w tworzeniu zrębów opieki diabetologicznej w kraju. To, że w Polsce diabetologia jest odrębną specjalizacją lekarską, to w dużej mierze zasługa naszego Stowarzyszenia, które przez lata podkreślało konieczność wyszkolenia kadry wysokiej klasy specjalistów w dziedzinie cukrzycy.

W larach 90-tych na rodzimym rynku zaczęły być obecne zachodnie koncerny farmaceutyczne, dzięki czemu weszliśmy w nową epokę leczenia cukrzycy, czasy insulin ludzkich oraz glukometrów, dzięki którym pacjenci zyskiwali możliwość faktycznego kontrolowania choroby.

Nasz organizacja, z ogromną liczbą działaczy oraz strukturami praktycznie w całej Polsce, była naturalnym partnerem dla branży w dystrybucji wiedzy, glukometrów, insulinówek, a w późniejszym okresie penów do podawania insuliny.

Historia Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków wiąże się bardzo ściśle z historią leczenia cukrzycy w Polsce i na świecie. To jak zmieniało się Stowarzyszenie i jego główne cele po części wynikało ze zmian ustrojowych, zmian w polityce zdrowotnej państwa, rozwoju wiedzy oraz pojawiania się nowych możliwości leczenia i samokontroli cukrzycy, których ciągle przybywa. Jednocześnie będąc członkiem najważniejszych światowych struktur działających na rzecz pacjentów z cukrzycą dokładamy swoją cegiełkę do globalnego postrzegania problemu cukrzycy i globalnej próby „okiełznania” tej niebezpiecznej i podstępnej choroby.

Choć Polskie Stowarzyszenie Diabetyków wyrosło z braków w dostępnie do leczenia cukrzycy, okazało się, że jest organizacją bardzo potrzebną także w czasach, kiedy te deficyty stały się przeszłością. Każde czasy mają swoje diabetologiczne wyzwania, którym niezmiennie staramy się sprostać.

W 1991 roku Stowarzyszenie zostało członkiem Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (International Diabetes Federation www.idf.org), której siedziba mieści się w Brukseli.

W 2008 roku Stowarzyszenie wstąpiło także do Międzynarodowego Sojuszu Organizacji Pacjentów (International Alliance of Patients’ Organizations www.iapo.org.uk) z siedzibą w Londynie.

W 2021 roku zostaliśmy członkiem Światowego Sojuszu Pacjentów (World Patients Alliance www.worldpatientsalliance.org) z siedzibą w USA.

 Jak zmieniała się nazwa naszego Stowarzyszenia?

1981 – 1986 Stowarzyszenie Cukrzyków Polskich
1986 – 1990 Stowarzyszenie Chorych na Cukrzycę PRL
1990 – obecnie Polskie Stowarzyszenie Diabetyków

Prezesi Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków

1982-1988 Andrzej Kantorski
1988-1989 Henryk Dwojacki
1989-2015 Andrzej Bauman
2015-2023 Anna Śliwińska
2023 – obecnie Monika Kaczmarek

Celem działania Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków jest (par. 7 ust. 1 Statutu):

1. działanie na rzecz poprawy sytuacji prawnej, ekonomicznej i zdrowotnej osób chorych na choroby cywilizacyjne,
2. przewlekłe, w tym cukrzycę;
3. inspirowanie zmian w systemie prawnym, mających na celu ułatwienie chorym dostępu do leczenia i rehabilitacji;
4. działanie na rzecz promocji zdrowia i przeciwdziałania uzależnieniom;
5. reprezentowanie interesów członków Stowarzyszenia i osób chorych na choroby cywilizacyjne, przewlekłe, w tym cukrzycę wobec władz państwowych i samorządowych;
6. wspieranie rozwoju edukacji diabetologicznej wśród chorych, osób zagrożonych cukrzycą, jak i całego społeczeństwa;
7. wspieranie prowadzenia badań oraz prac rozwojowych w zakresie diabetologii i o tematyce powiązanej;
8. udzielanie różnorodnej pomocy, w tym pomocy społecznej diabetykom i rodzicom nieletnich diabetyków;
9. działanie na rzecz integracji środowiska diabetyków;
10. działanie na rzecz:

–     osób wskazanych art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 735)
 –    osób wskazanych w art. 1 ust. 2 pkt 1-4, 6 i 7 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2241);
–    niepełnosprawnych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 100 z późn. zm.);
–     innych osób społecznie wykluczonych a niewskazanych powyżej;
–     pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
–     wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
–     integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;
–     działalności charytatywnej;
–     podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
–     mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego;
–     ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 991) oraz działalności wykonywanej jako działalność pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571);
–     promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;
–     równych praw kobiet i mężczyzn;
–     osób w wieku emerytalnym;
–     działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;
–     działalności wspomagającej rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej;
–     działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
–     nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania;
–     wypoczynku dzieci i młodzieży;
–     kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego;
–     wspierania i upowszechniania kultury fizycznej;
–     ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
–     turystyki i krajoznawstwa;
–     porządku i bezpieczeństwa publicznego;
–     obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
–     upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;
–     ratownictwa i ochrony ludności;
–     pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;
–     upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
–     integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
–     promocji i organizacji wolontariatu;
–     pomocy Polonii i Polakom za granicą;
–     działalności na rzecz kombatantów i osób represjonowanych;
–     promocji Rzeczypospolitej Polskiej za granicą;
–     rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka;
–     przeciwdziałania uzależnieniom, w tym problemom alkoholowym i patologiom społecznym;
–     rewitalizacji społecznej;
–     organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571), w zakresie określonym w ustępie 1 powyżej;

11. działanie na rzecz integracji różnych grup społecznych i wiekowych poprzez popularyzację kultury
12. fizycznej, popieranie inicjatyw społecznych w zakresie sportu, kultury, turystyki i rekreacji;
13. działanie na rzecz osób w trudnej sytuacji materialnej, ubogich, pozostających bez środków do życia;
14. promowanie profilaktyki i promocja zdrowia;
15. działanie na rzecz ochrony zdrowia środowiskowego;
16. walka z nadwagą i otyłością, chorobami metabolicznymi i zaburzeniami odżywiania;
17. występowanie w interesie społecznym jako strona postępowania administracyjnego (kpa) dotyczącego chorych na
18. cukrzycę, inne choroby cywilizacyjne i przewlekłe, członków ich rodzin lub opiekunów oraz społeczeństwa;
19. ochrona praw pacjenta.

Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez:

1. działania nieodpłatne pożytku publicznego, takie jak:

a) wydawanie książek dotyczących cukrzycy i diabetyków lub innych o tematyce powiązanej;
b) wydawanie czasopism dotyczących cukrzycy i diabetyków lub innych o tematyce powiązanej;
c) prowadzenie strony internetowej Stowarzyszenia oraz kont i profili Stowarzyszenia na portalach społecznościowych;
d) inicjowanie i wspieranie obchodów Światowego Dnia Cukrzycy, Dnia Diabetyka oraz innych;
e) organizowanie spotkań dyskusyjnych, seminariów, sympozjów, konferencji i sesji popularnonaukowych;
f) organizowanie kursów, warsztatów i szkoleń dotyczących cukrzycy i jej powikłań dla diabetyków, ich rodzin i opiekunów oraz wolontariuszy;
g) organizowanie imprez kulturalnych, sportowo-rekreacyjnych i integracyjnych;
h) organizowanie integracyjnych imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych;
i) prowadzenie promocji i organizowanie wolontariatu;
j) udzielanie diabetykom i ich rodzinom pomocy materialnej i sprzętowej;
k) prowadzenie poradnictwa prawnego;
l) prowadzenie badań poziomu cukru we krwi oraz innych parametrów zdrowotnych przy organizacji lokalnych imprez masowych, akcji prozdrowotnych lub innych spotkań;
m) zbiórka i rozdawanie żywności osobom potrzebującym;
n) organizowanie kursów, warsztatów i szkoleń dotyczących cukrzycy dla pedagogów szkolnych, pielęgniarek, pracowników pomocy społecznej i innych grup zawodowych.

2. działania odpłatne pożytku publicznego, takie jak:

a) organizowanie zajęć i turnusów rehabilitacyjno-szkoleniowych;
b) organizowanie spotkań dyskusyjnych, seminariów, sympozjów, konferencji i sesji popularnonaukowych;
c) organizowanie imprez kulturalnych, sportowo-rekreacyjnych i integracyjnych;
d) wydawanie książek dotyczących cukrzycy i diabetyków lub innych o tematyce powiązanej;
e) wydawanie czasopism dotyczących cukrzycy i diabetyków lub innych o tematyce powiązanej;
f) organizowanie kursów, warsztatów i szkoleń dotyczących cukrzycy i jej powikłań dla diabetyków, ich rodzin i opiekunów oraz wolontariuszy;
g) organizowanie kursów, warsztatów i szkoleń dotyczących cukrzycy dla pedagogów szkolnych, pielęgniarek, pracowników pomocy społecznej i innych grup zawodowych.

Stowarzyszenie realizując swoje cele współpracuje z:

• władzami rządowymi i samorządowymi;
• rządowymi i pozarządowymi organizacjami krajowymi i zagranicznymi o podobnych celach statutowych;
• mediami, tj. prasą, radiem, telewizją i portalami internetowymi.