Ciągły monitoring glikemii to nie tylko symbol wygodnej i bezpiecznej samokontroli, ale też narzędzie, które pozwala poznać zależności, jakie zachodzą między posiłkami a glikemią. Dlatego system taki jak Dexcom ONE+ może Ci pomóc w wypracowaniu modelu żywienia, który będzie idealny dla Ciebie, czyli będzie miał korzystny wpływ nie tylko na cukry, ale także na samopoczucie i masę ciała.
Stosowanie systemu Dexcom ONE+ pomaga w lepszym poznaniu własnego organizmu, jego reakcji na spożywane posiłki, stres, wysiłek fizyczny czy chorobę. Warto to wykorzystać do planowania jadłospisu, który jest głównym czynnikiem wpływającym na zmienność glikemii u osób z cukrzycą. System ten może być bardzo pomocny dla osób, które dopiero niedawno zostały zdiagnozowane, co najczęściej wiąże się z koniecznością zmiany sposobu odżywiania, ale też dla diabetyków z długim stażem choroby, bo może dać nowe światło na utarte, a nie zawsze zdrowe przyzwyczajenia.
Problematyczny cukier po posiłku
Hiperglikemia po posiłkach to częsty problem wielu diabetyków, w szczególności tych z cukrzycą typu 2. Wynika ona zazwyczaj z błędów dietetycznych, co nie zawsze musi oznaczać, że zjedliśmy za dużo. Na cukry po posiłkach mają wpływ różne czynniki. Najważniejsze z nich to oczywiście rodzaj spożytych węglowodanów i wielkość porcji. Ale warto pamiętać też o mniej oczywistych czynnikach, takich jak np.:
• zróżnicowanie posiłku, czy oprócz węglowodanów, zawierał on też białko i tłuszcze
• kolejność spożywania produktów
• stopień przetworzenia jedzenia
• zawartość błonnika pokarmowego
• czas od podania insuliny do rozpoczęcie posiłku.
Co widać na wykresie trendu?
To jak dany posiłek wpłynął na stężenie glukozy we krwi najlepiej widać na wykresie trendu glikemii. Ważna jest nie tylko jej wartość, ale też zakres i tempo wzrostu i spadku. To, że cukier 2 godziny po posiłku wynosi przykładowo 150 mg/dL to połowa sukcesu. Równie ważne jest to, by nie dochodziło do okołoposiłkowych dużych wahań glikemii.
Mając do dyspozycji system Dexcom ONE+ można szczegółowo przeanalizować, jak poszczególne posiłki wpływają na cukier w przeciągu 2 godzin od ich spożycia. Czas 2 godzin uważany jest za newralgiczny, bo wówczas dochodzi do wchłaniania się węglowodanów. Jednak na glikemię wpływ mają też białko i tłuszcze, jeśli spożywamy ich sporo wówczas poposiłkowy wzrost glukozy będzie bardziej rozłożony w czasie. Przykładowo po zjedzeniu pizzy możemy zaobserwować, że 2 godziny po posiłku cukier jest prawidłowy, ale po 4-5 godzinach wzrasta. Dzieje się tak dlatego, że tłuszcz znacząco spowalnia wchłanianie węglowodanów.
Tego rodzaju szczegółowe obserwacje glikemii pozwalają nam lepiej zrozumieć, które jedzenie nam służy, a które jest ryzykowne. Dzięki analizom wykresów widzimy czarno na białym jak reagujemy na węglowodany proste, a jak na złożone. Ale możemy też sprawdzać, czy np. dodatek błonnika do posiłku wpływa na tempo jego metabolizowania. Bo w wielu przypadkach wcale nie trzeba rezygnować z ulubionych produktów, ale należy je prawidłowo przygotować i zestawić, aby glikemie po posiłku były stabilne i w pożądanym zakresie.
Eksperymentuj!
Jeśli na co dzień stosujesz sensor Dexcom ONE+ możesz przeprowadzić kilka eksperymentów, które pozwolą Ci w przyszłości lepiej planować posiłki. Co warto sprawdzić?
• O której zjeść kolację, żeby glikemie w nocy były stabilne?
Teoretycznie im później spożywamy kolację, tym jest większe ryzyko wahań cukru w nocy oraz nieprawidłowej glikemii rano. A ponieważ nocne cukry to aż około 1/3 doby, to mają one bardzo duży wpływ na czas w zakresie docelowym oraz wynik hemoglobiny glikowanej. Stabilną glikemię w nocy widać na wykresie trendu w postaci linii, która nie tylko nie przekracza wartości granicznych, ale też jest wypłaszczona. Do takiego ideału w nocy powinniśmy dążyć. Przetestuj, jaki rodzaj kolacji zapewnia Ci jak najbardziej stabilny i płaski wykres glikemii w nocy oraz prawidłowy cukier na czczo.
• Jak na cukry poranne wpływają kolacje z większą zawartością tłuszczu?
Dość częstą przyczyną porannego przecukrzenia jest późna kolacja z dużą zawartością tłuszczu. Tłuszcze wchłaniają się nawet do około 7 godzin, spowalniając przy tym metabolizm węglowodanów. W efekcie mogą prowadzić do podwyższonych cukrów na czczo. Analizując wykres glikemii z nocy po spożyciu obfitej, tłustej kolacji zauważysz zapewne jej powolny wzrost. Aby go uniknąć możesz zastosować bolus przedłużony w pompie insulinowej lub podać niewielką dawkę insuliny 2-3 godziny po posiłku. Ale przede wszystkim planuj lekkie kolacje, które nie obciążają trawienia, dzięki czemu nie tylko obudzisz się z prawidłową glikemią, ale też bardziej wypoczęty.
• Przy jakiej glikemii odczuwam głód?
Gdybyśmy odczuwali głód tylko wtedy, kiedy faktycznie mamy pusty żołądek, byłoby nam znacznie łatwiej utrzymać nie tylko cukry w normie, ale i prawidłową masę ciała. Niestety sygnał ten bywa wysyłany przez organizm nawet niedługo po obfitym posiłku. Dzieje się tak wówczas, gdy cukier po jedzeniu gwałtownie się obniża. Jest to widoczne na wykresie trendu, który ostro idzie w dół i osiąga niskie wartości (zwykle poniżej 100 mg/dL). To bardzo niekorzystne zjawisko, nie tylko dlatego, że sprzyja podjadaniu, ale też może prowadzić do rozwoju insulinooporności. Sprawdź jakie posiłki powodują u Ciebie duże wahania glikemii z tendencją do hipoglikemii poposiłkowych i staraj się ich unikać.
• Jak na mój organizm działa mleko, które dodaję do kawy?
Mleko zawiera cukier prosty – laktozę. Dlatego większość pacjentów z cukrzycą powinna traktować mleko, jako źródło węglowodanów. Mając sensor Dexcom ONE+ łatwo można sprawdzić, czy kawa z mlekiem powinna być traktowana jako niewielki posiłek, czy jednak nie wpływa na nasze stężenie cukru we krwi.
• Czy łatwiej mi zapanować nad cukrami, kiedy jem 5 mniejszych posiłków czy 3 większe?
W teorii powinniśmy jeść 5 posiłków, 3 główne oraz dwie przekąski (drugie śniadanie i podwieczorek). Nie dla każdego jednak jest to układ idealny, ze względu chociażby na pracę czy inne aktywności. W aplikacji Dexcom ONE+ mamy możliwość dodawania notatek, które mogą dotyczyć m.in. spożywanych posiłków. Warto zaznaczać ich porę i wielkość porcji (wyrażoną np. liczbą wymienników węglowodanowych). Po jakimś czasie będziemy mogli porównać, czy nasze glikemie zależą od liczby posiłków. Na wykresie glikemii będziemy też mogli sprawdzić, czy dłuższe przerwy w jedzeniu nie prowadzą do hipo- lub hiperglikemii. I jeden i drugi scenariusz jest możliwy, a analiza wykresów pozwala dość łatwo wychwycić te niekorzystne trendy.
• Czy makaron ugotowany al dente faktycznie wchłania się wolniej?
Makaron al dente, kasze gruboziarniste, pieczywo z pełnego przemiału, ciemny ryż – wiele produktów zalicza się do węglowodanów złożonych, które powinny być podstawą diety diabetyka. Sprawdź, w jakim tempie zwiększa się glikemia po ich spożyciu oraz czy cukry są bardziej stabilne niż po posiłkach, które zwierają węglowodany proste. Naucz się komponować posiłki bazując na tych węglowodanach, które prowadzą do powolnego wzrostu glikemii po posiłkach. Jest to korzystne nie tylko ze względu na cukrzycę, ale też zapewnia długotrwałe uczucie sytości.
• Czy lepiej jest zjeść deser solo czy po posiłku?
Na cukry proste diabetycy powinni sobie pozwalać od czasu do czasu, a kiedy to robią dobrze połączyć je z pełnowartościowym posiłkiem. Czyli jeśli ciastko, to po obiedzie. Dzięki ciągłemu monitoringowi glikemii możesz sprawdzić, czy ta porada faktycznie ma sens. Węglowodany proste spożyte po posiłku złożonym z białka i tłuszczu wchłaniają się znacznie wolniej niż zjedzone solo. Mając do dyspozycji sensor i strzałki trendu można łatwo sprawdzić, czy ta zasada sprawdza się i u nas.
Dexcom ONE+ na co dzień
Dexcom ONE+ to system, który wyróżnia się precyzją wskazań i prostotą użytkowania. Sprawdzi się u każdego diabetyka, który wymaga regularnej kontroli glikemii. Jest rekomendowany dla pacjentów, którzy nie są za pan brat z nowymi technologiami, którzy obawiają się, czy sobie poradzą z zakładaniem sensora i korzystaniem na co dzień z monitoringu. Dexcom ONE+ wyróżnia prostota stosowania oraz aplikacją, która przeprowadza użytkownika przez proces uruchamiania systemu krok po kroku.
Bardzo przydatny może być dla osób, które mają problem z tzw. „dietą cukrzycową”, nie wiedzą, co mogą jeść, obawiają się eksperymentowania w kuchni, aby nie zaszkodzić glikemiom. Dla takiej grupy pacjentów jest do doskonale narzędzie edukacyjne, które nie tylko pokazuje zależności pomiędzy posiłkami a glikemią, ale też daje nam poczucie bezpieczeństwa i pewną sprawczość. Z sensorem Dexcom ONE+ ma ramieniu jesteśmy bardziej skłonni do eksperymentowania w kuchni, a prawidłowe glikemie poposiłkowe motywują do dalszych starań w tym zakresie.
Małgorzata Marszałek
To jest wyrób medyczny. Używaj zgodnie z instrukcją stosowania lub etykietą.
