Insulina i glukagon to dwa hormony odpowiedzialne za przemiany węglowodanowe w organizmie. Insulina obniża poziom cukru we krwi, a glukagon go podnosi. U zdrowego człowieka równowaga pomiędzy tymi hormonami sprawia, że jego glikemie zawsze mieszczą się w granicach normy.
Sprawa komplikuje się w przypadku osób z cukrzycą, w szczególności typu 1., u których insulina dostarczana jest z zewnątrz. Dawkowanie insuliny za pomocą pena czy pompy insulinowej nigdy nie jest tak perfekcyjne, jak wówczas, gdy procesem tym zarządza nasz mózg. Dlatego może dojść do zachwiania równowagi pomiędzy insuliną a glukagonem, co ma swoje konsekwencje głównie w postaci ciężkich niedocukrzeń.
Po spożyciu pokarmu poziom cukru we krwi wzrasta, co jest sygnałem dla trzustki do wydzielania insuliny. W efekcie jej działania następuje obniżenie poziomu glukozy we krwi. Gdy stężenie cukru we krwi spadnie, komórki trzustki wydzielają glukagon, hormon który uwalnia zapasy glukozy zgromadzone w wątrobie. Zadaniem glukagonu jest ochrona organizmu przed spadkiem poziomu cukru w okresach między posiłkami i przy wysiłku fizycznym. Dzięki temu u zdrowego człowieka nie dochodzi do spadku stężenia glukozy poniżej poziomu, który byłby niebezpieczny dla jego mózgu. Dlatego osoby bez cukrzycy, nawet jeśli stosują głodówkę nie doświadczają niedocukrzeń z utratą przytomności – chroni ich przed nimi właśnie glukagon.
U diabetyków w wyniku podania nadmiernej dawki insuliny dochodzi do gwałtownego obniżania się poziomu cukru we krwi. Organizm zaczyna bronić się i uruchamia produkcję glukagonu, jednak może ona być niewystarczająca, a pacjent i tak doświadczy niedocukrzenia. Różnica polega na tym, że zdrowy organizm nigdy nie wydziela takich nadmiarów insuliny, by nie móc zrównoważyć jej glukagonem. Kiedy jednak jeden z tych hormonów podawany
jest sztucznie, często dochodzi do zaburzenia tej równowagi.
Glukagon, który zna większość diabetyków, to lek zamknięty w charakterystycznym pomarańczowym opakowaniu, który powinien być podany wówczas, gdy dochodzi do niedocukrzenia z utratą przytomności. Hormon jest podawany domięśniowo a jego rolą jest „zmuszenie” wątroby do wypuszczenia zawartych w niej zapasów glukozy. a. Reakcja powinna wystąpić w ciągu 10-15 min.
