Opublikowane na początku 2021 roku wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego u pacjentów z cukrzycą typu 2 szczególny nacisk kładą na szacowanie ryzyka wystąpienia chorób serca i naczyń. Takie podejście do leczenia cukrzycy wynika z faktu, że do repertuaru leków dołączyły takie, których ochronny wpływ na serce jest na tyle silny, że zgodnie z najnowszymi wytycznymi leczenia niewydolności serca, mogą być one stosowane także u chorych z niewydolnością serca bez cukrzycy. Takimi lekami są flozyny – empagliflozyna i dapagliflozyna.
Warto przypomnieć, że przez wiele lat podstawowym celem leczenia cukrzycy było obniżenie poziomu glikemii. Obecnie istotnym celem jest również redukcja ryzyka sercowo-naczyniowego. Stosowanie flozyn prowadzi zaś do zmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego.
Mechanizm działania flozyn
Flozyny zostały opracowane jako leki przeciwcukrzycowe, a mechanizm ich działania prowadzi do wywołania cukromoczu. Przez wiele lat uważano, że cukromocz zawsze należy leczyć. Tymczasem okazuje się może on wynikać ze sposobu działania leku i z tego względu korzystnie wpływać na stan zdrowia pacjentów z cukrzycą.
Przełomowe wyniki badania EMPA-REG OUTCOME
Wyniki opublikowanego w 2015 roku badania klinicznego leku z tej klasy o akronimie EMPA-REG OUTCOME okazały się bardzo pozytywne. W badaniu wykazano istotne działanie kardioprotekcyjne – czyli „chroniące serce”. U pacjentów z cukrzycą typu 2 wykazano istotną redukcję ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, a także znaczące zmniejszenie ryzyka hospitalizacji z powodu niewydolności serca.
Inne badania nad flozynami
Zespół pod kierunkiem Briana Claggetta wykazał, że stosowanie flozyn poprawia przeżycie o 1 do 5 lat u pacjentów z cukrzycą typu 2 i rozpoznaną wcześniej chorobą sercowo-naczyniową, czego nie obserwowano w poprzednio stosowanych wariantach farmakoterapii cukrzycy. Ciekawe wnioski dotyczące inicjacji terapii= zaprezentowali Verma i wsp. Efekt działania flozyn pojawiał się po około 2 tygodniach od rozpoczęcia leczenia i utrzymywał się przez cały okres obserwacji. Efekty korzystnego działania flozyn pojawiały się stosunkowo szybko po wdrożeniu do terapii. Najwcześniejszym z nich wydaje się być redukcja ryzyka hospitalizacji z powodu niewydolności serca. Oznacza to, że flozyny powinny być lekiem od którego możliwe jest rozpoczęcie leczenia.
Korzyści ze stosowania flozyn nie ograniczają się do ochrony serca i naczyń. Vaduganathan i wsp. stwierdzili, że u 52% pacjentów nieleczonych wcześniej insuliną, zastosowanie flozyn wraz z insulinoterapią zmniejszyło zapotrzebowanie na insulinę.
Działania niepożądane flozyn
Flozyny są lekami bezpiecznymi, o bardzo małej ilości działań niepożądanych. Leki te prowadzą do zwiększenia ilości cukru w moczu, przez co zwiększają ryzyko infekcji dróg moczowych. Zapobieganie temu działaniu niepożądanemu jest zasadniczo proste – polega na rygorystycznym stosowaniu się do zaleceń higienicznych.
Nowa jakość w leczeniu
Wprowadzenie flozyn do repertuaru leków stosowanych w leczeniu schorzeń sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2 wydaje się jedną z najciekawszych opcji terapeutycznych w ostatnich latach, prowadzących do istotnej redukcji ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych i istotnie hamuje postęp choroby.
Prof. dr hab. med. Grzegorz Grześk
Artykuł powstał w ramach kampanii “Od glikemii do zdrowia”
Partnerzy: AstraZeneca, Boehringer Ingelheim, Novo Nordisk
